ATRAKCJE W OKOLICY

Jedna z najbardziej znanych ulic w kraju a jednocześnie najdłuższy polski deptak stanowi wizytówkę miasta. W kamienicach i pałacach przy Piotrkowskiej mieszczą się sklepy, restauracje, kawiarnie, ogródki, puby i kluby muzyczne. Piotrkowska tętni życiem przez cały rok a odbywające się przy niej jarmarki i festiwale m.in. Light Move Festival czy Songwriter Festiwal dodają jej niepowtarzalnego uroku. Spacerując po Piotrkowskiej warto również zajrzeć na jej odremontowane podwórza, w tym to mieszczące OFF Piotrkowska. Warto także zadrzeć głowę do góry, gdyż fasady budynków przy Piotrkowskiej aż uginają się od ciekawych eklektycznych detali architektonicznych - kariatyd, płaskorzeźb, wykuszy... Spójrz też pod nogi, a ujrzysz Aleję Gwiazd nawiązującą do filmowego dziedzictwa Łodzi i Pomnik Łodzian - pas jezdni ułożony z blisko 17 tysięcy kostek brukowych z żeliwną płytką z imionami i nazwiskami fundatorów. Przy okazji odwiedźcie odnowioną przez nas kamienicę na Piotrkowskiej 37, której podwórko należy do jednych z najczęściej fotografowanych!

Centrum kulturalno / rozrywkowo / handlowe. To wyjątkowy na skalę europejską projekt rewitalizacji XIX w. fabryki Izraela Poznańskiego. W Manufakturze poza sklepami znajdują się, m.in., Centrum rozrywki i rekreacji, w tym kino Cinema City, kręgielnia, sztuczna ściana wspinaczkowa, fitness klub, bilard, arkada gier. Jest tam także kompleks kulturalny: oddział Muzeum Sztuki, Centrum Rozrywki Bajkowy Labirynt, Muzeum Historii Miasta Łodzi, Muzeum Fabryki, Experymentarium – Centrum Nauki oraz kompleks ok. 60 restauracji i kawiarni. Centrum powstało na terenach dawnej fabryki Izraela Poznańskiego w Łodzi, jednego z największych fabrykantów łódzkich. Parcele zakupił Poznański w 1871 po zachodniej stronie „Nowego Miasta”, wzdłuż ul. Ogrodowej. Fabryka jest znana także z filmu „Ziemia obiecana”.

Adres: ul. Drewnowska 58

OFF Piotrkowska to alternatywny kompleks wielofunkcyjny usytuowany w dawnej fabryce bawełny Franciszka Ramischa, wzniesionej na przełomie XIX i XX w. To dziś najmodniejszy adres w Łodzi – znaleźć tu można pracownie projektantów mody, designu, kluby muzyczne, restauracje, przestrzenie wystawiennicze, sale prób, showroomy, concept store, klubokawiarnie i wiele innych. Kompleks ten wygrał plebiscyt na 7 cudów Polski wg magazynu National Geographic Traveler.

Po upaństwowieniu mieściły się tu Łódzka Przędzalnia Przemysłu Bawełnianego, a później Zakłady Przemysłu Bawełnianego im. gen. Waltera. Od 1999 r. budynki fabryczne są wykorzystywane przez różne firmy, a pod koniec 2011 roku nowy właściciel terenu uruchomił projekt OFF Piotrkowska Center.

Adres: ul. Piotrkowska 138/140

Publiczna instytucja kultury EC1 Łódź powstała jako architektoniczny spadkobierca pierwszej łódzkiej komercyjnej elektrowni. Unikatowy kompleks dzięki różnorodnej ofercie opartej na symbiozie ze światem nowych technologii i innowacji sprawia, że wizyta w centrum Łodzi staje się jedną z najciekawszych atrakcji dostępnych w tej części Europy.

EC1 Łódź – Miasto Kultury – jest instytucją kultury współprowadzoną przez miasto Łódź oraz Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego. Kompleks mieści się w bezpośrednim sąsiedztwie dworca Łódź Fabryczna. Na terenie dawnej EC1 znajdują się Centrum Nauki i Techniki, Planetarium EC1, Centrum Komiksu i Narracji Interaktywnej, Narodowe Centrum Kultury Filmowej oraz Łódź Film Commission.

Adres: ul. Targowa 1/3

Planetarium EC1 Łódź jest najnowocześniejsze w Polsce i Europie Środkowo-Wschodniej. Pod kopułą o średnicy 18 m znajduje się ekran sferyczny o średnicy 14 metrów, zaawansowany system projekcyjny o rozdzielczości 8K oraz 110 wygodnych foteli. Rano Planetarium odwiedzają głównie szkoły, popołudniami prowadzone są aktywności związane z tematyką popularnonaukową, a wieczorami pod kopułą odbywają się imprezy artystyczne bądź pokazy o specjalnym charakterze. Pierwszy pokaz odbył się 12 września 2015 roku i został zorganizowany w ramach ogólnopolskiej imprezy promującej naukę — SPiN-Day. Był ukoronowaniem wieloletniej przebudowy kompleksu EC1 Łódź i miesięcy pracy zespołu technicznego planetarium. Prawie dokładnie 108 lat po uruchomieniu pierwszej turbiny elektrycznej na ul. Targowej 1 (co stało się we wrześniu 1907 r.) EC1 znowu oczarowało łodzian.

Adres: ul. Targowa 1/3

Autorką projektu przy ul. Piotrkowskiej 3 jest artystka Joanna Rajkowska. Pasaż Róży na tle jej wcześniejszych projektów to wyjątkowa i osobista realizacja, która nawiązuje do choroby córki artystki - Róży. Realizacja projektu była bardzo pracochłonna, ponieważ polegała na wyklejeniu kawałkami pociętych na małe części luster wszystkich ścian w podwórzu kamienicy. Ogromna ilość światła, jaka zagościła w ciemnym podwórku uczyniła to miejsce czymś niezwykle migotliwym, zwłaszcza wieczorami i w nocy. Odbijająca światło mozaika ożywia otoczenie, a fragmenty luster dają z pozoru obrazy niedopasowane do siebie i zniekształcone. Jednak będzie to tylko złudzenie, które wynika z rozbicia luster, symbolizujących chorą siatkówkę oka. To do przechodniów należy podjęcie wysiłku złożenia fragmentów rzeczywistości na nowo.

Adres: ul. Piotrkowska 3

Orientarium w Łodzi to nowoczesny kompleks prezentujący faunę i florę Azji Południowo-Wschodniej. Największy słoń indyjski w Europie, rekordowych rozmiarów krokodyl gawialowy, krytycznie zagrożone w naturze orangutany sumatrzańskie oraz podwodny tunel, z którego podziwiać można przepływające nad głowami rekiny i płaszczki – to tylko część atrakcji, które można podziwiać w obiekcie. Budynek, wybiegi i woliery zajmują powierzchnię prawie 10 boisk piłkarskich. Zastosowane rozwiązania pozwalają utrzymywać zwierzęta na dużych przestrzeniach w połączeniu z innymi gatunkami i w urozmaiconym środowisku. Goście mogą obserwować mieszkańców Orientarium z trzech perspektyw: podwodnej, lądowej oraz z góry. Orientarium i reszta ZOO są dostępne dla zwiedzających cały rok, a zwierzęta w okresie chłodu nie muszą być przenoszone na zaplecza hodowlane.

Adres: ul. Konstantynowska 8/10

W najstarszym łódzkim Parku Źródliska I możemy odnaleźć miejsce pełne ciepła i niezwykłej egzotyki, gdzie choć na chwilę przeniesiemy się do ciepłych stref klimatycznych. Możemy być pewni, że o każdej porze roku spacer po Palmiarni dostarczy wielu przyjemnych wrażeń. Egzotyczna kolekcja roślin oddaje historię Łodzi, a została zapoczątkowana przez łódzkich fabrykantów. Najstarsze rośliny to ponad 150 letnie palmy. Uzupełniają je wspaniałe bananowce, araukarie, bambusy i figowce. Pod okazałymi koronami kilkudziesięciu roślin miejsce znalazły: storczyki, bromelie, begonie, paprocie oraz krotony. Od późnej wiosny dodatkowo poznać możemy kilkadziesiąt gatunków roślin rosnących w ogródku dydaktycznym, który uważany jest za pierwszy Ogród Botaniczny w Łodzi.

Adres: al. marsz. Józefa Piłsudskiego 61

Dla podkreślenia związku miasta z dziejami polskiego filmu i kina w sercu miasta, na ulicy Piotrkowskiej postanowiono stworzyć polski odpowiednik hollywoodzkiego "Chodnika Sławy" - Łódzką Aleję Gwiazd. Pierwszy swą gwiazdę odsłonił znany polski aktor Andrzej Seweryn, odtwórca jednej z głównych ról w filmie nierozerwalnie z Łodzią związanym - Ziemi Obiecanej Andrzeja Wajdy. Również Wojciech Pszoniak, Daniel Olbrychski, oraz reżyser tego fascynującego obrazu na motywach powieści Władysława Reymonta - Andrzej Wajda odsłonili swoje gwiazdy w Alei. Aleja Gwiazd Łódzkiej Drogi Sławy - bo taka jest pełna nazwa - liczy ponad 90 gwiazd i stale ich przybywa. Po parzystej (wschodniej) stronie alei znajdują się gwiazdy reżyserów, operatorów, twórców muzyki filmowej - zasadniczo twórców niewidocznych na ekranie, natomiast po stronie nieparzystej gwiazdy upamiętniające aktorów. Aleja znajduje się na ulicy Piotrkowskiej na odcinku pomiędzy ulicami 6 Sierpnia i Traugutta oraz w Pasażu Rubinsteina.

Spacerując łódzkim deptakiem warto skręcić w ulicę Więckowskiego, gdzie nad bramą pod numerem 4 widnieje napis "NARODZINY DNIA". Wchodząc do środka przeniesiemy się w baśniowy świat fantastyki. Do przeniesienia dzieł na elewacje wykorzystano nowatorską technikę, której nie można spotkać nigdzie indziej na świecie. Malowidła znalazły się na 260 płytach gresowych wykonanych na specjalne zamówienie przez Ceramikę Tubądzin (woj. łódzkie). Największa z nich mierzy 2 metry kwadratowe, a najmniejsza 25 centymetrów kwadratowych. Instalacja zajmuje w sumie 350 metrów kwadratowych powierzchni.

Adres: ul. Więckowskiego 4

Arlekin został założony w 1948 roku przez Henryka Ryla – reżysera, lalkarza, społecznika i pedagoga. Na początku mieścił się przy ul. Piotrkowskiej 150, aby dziewięć lat później przenieść się do powstałego w 1902 r. u zbiegu ul. Wólczańskiej i Alei 1 Maja pięknego secesyjnego budynku. Od samego początku Arlekin dąży do tego, by jak najpełniej zaspokoić oczekiwania wielbicieli sztuki lalkowej - tych najmłodszych, ale również i tych dorosłych. Teatr dba o to, by przybliżać dzieciom bajkowy kanon, a zarazem stara się mówić o otaczającej nas rzeczywistości w sposób współczesny. W repertuarze Arlekina znajdują się także spektakle dla widzów dorosłych oraz widowiska grane w języku angielskim, co czyni go miejscem przyjaznym dla obcokrajowców. Specjalizuje się w spektaklach z wykorzystaniem przeróżnych technik animacyjnych. Gra lalek (marionetek, jawajek, kukieł, pacynek itp.) łączy się tutaj z grą aktorów w żywym planie.

Adres: Ul. Wólczańska 5

Ściany wielu łódzkich budynków zdobią murale, tworząc tym samym największą w Polsce zewnętrzną galerię miejską. Jej twórcami są znani artyści streetartowi z Polski (m.in. Proembrion, M-City, Etam), jak również zagranicy (m.in. Osgemeos, Eduardo Kobra, Inti, Aryz, Remed). Murale powstają od lat m.in. w ramach Festiwalu Galerii Urban Forms a wcześniej Międzynarodowego Festiwalu Graffiti. Współczesna zewnętrzna galeria miejska to nie tylko graffiti, ale również rozmaite instalacje na ścianach budynków - z prętów, części samochodowych, fragmentów luster a nawet mchu.

Jeden z pierwszych współczesnych łódzkich murali namalowany w 2001 r. przez łódzką grupę artystyczną Design Futura przy ul. Piotrkowskiej 152 został wpisany do Księgi rekordów Guinnessa i przez pewien czas był największym graffiti na świecie.

Aquapark FALA jest jednym z największych parków wodnych, który składa się ze strefy basenowej, strefy saun i spa&wellness. Baseny zewnętrzne i wewnętrzne, w tym basen ze sztuczną falą, najwyższa w Polsce zjeżdżalnia wodna Kamikadze, aż 8 rodzajów saun, baseny i wanny solankowe, jacuzzi, masaże wodne, most linowy, tężnia solna, grota śnieżna, masaże, place zabaw, plaża naturystów, drink bary, restauracje - wszystko to znajduje się w sercu Łodzi. FALA jest unikatowym miejscem, zarówno pod względem architektury, jak i dostępnych atrakcji.

W Saunarium znajdują się sauny: fińska, fińska z muzykoterapią, fińska z solą, mała fińska zewnętrzna, duża fińska zewnętrzna, na podczerwień, parowa z chromoterapią, parowa krystaliczna, grota śnieżna, tężnia solna, zewnętrzne jacuzzi, duże wewnętrze jacuzzi oraz tepidarium.

Adres: al. Unii Lubelskiej 4

Jedna z najbardziej znanych ulic w kraju a jednocześnie najdłuższy polski deptak stanowi wizytówkę miasta. W kamienicach i pałacach przy Piotrkowskiej mieszczą się sklepy, restauracje, kawiarnie, ogródki, puby i kluby muzyczne. Piotrkowska tętni życiem przez cały rok a odbywające się przy niej jarmarki i festiwale m.in. Light Move Festival czy Songwriter Festiwal dodają jej niepowtarzalnego uroku. Spacerując po Piotrkowskiej warto również zajrzeć na jej odremontowane podwórza, w tym to mieszczące OFF Piotrkowska. Warto także zadrzeć głowę do góry, gdyż fasady budynków przy Piotrkowskiej aż uginają się od ciekawych eklektycznych detali architektonicznych - kariatyd, płaskorzeźb, wykuszy... Spójrz też pod nogi, a ujrzysz Aleję Gwiazd nawiązującą do filmowego dziedzictwa Łodzi i Pomnik Łodzian - pas jezdni ułożony z blisko 17 tysięcy kostek brukowych z żeliwną płytką z imionami i nazwiskami fundatorów. Przy okazji odwiedźcie odnowioną przez nas kamienicę na Piotrkowskiej 37, której podwórko należy do jednych z najczęściej fotografowanych!

Centrum kulturalno / rozrywkowo / handlowe. To wyjątkowy na skalę europejską projekt rewitalizacji XIX w. fabryki Izraela Poznańskiego. W Manufakturze poza sklepami znajdują się, m.in., Centrum rozrywki i rekreacji, w tym kino Cinema City, kręgielnia, sztuczna ściana wspinaczkowa, fitness klub, bilard, arkada gier. Jest tam także kompleks kulturalny: oddział Muzeum Sztuki, Centrum Rozrywki Bajkowy Labirynt, Muzeum Historii Miasta Łodzi, Muzeum Fabryki, Experymentarium – Centrum Nauki oraz kompleks ok. 60 restauracji i kawiarni. Centrum powstało na terenach dawnej fabryki Izraela Poznańskiego w Łodzi, jednego z największych fabrykantów łódzkich. Parcele zakupił Poznański w 1871 po zachodniej stronie „Nowego Miasta”, wzdłuż ul. Ogrodowej. Fabryka jest znana także z filmu „Ziemia obiecana”.

Adres: ul. Drewnowska 58

OFF Piotrkowska to alternatywny kompleks wielofunkcyjny usytuowany w dawnej fabryce bawełny Franciszka Ramischa, wzniesionej na przełomie XIX i XX w. To dziś najmodniejszy adres w Łodzi – znaleźć tu można pracownie projektantów mody, designu, kluby muzyczne, restauracje, przestrzenie wystawiennicze, sale prób, showroomy, concept store, klubokawiarnie i wiele innych. Kompleks ten wygrał plebiscyt na 7 cudów Polski wg magazynu National Geographic Traveler.

Po upaństwowieniu mieściły się tu Łódzka Przędzalnia Przemysłu Bawełnianego, a później Zakłady Przemysłu Bawełnianego im. gen. Waltera. Od 1999 r. budynki fabryczne są wykorzystywane przez różne firmy, a pod koniec 2011 roku nowy właściciel terenu uruchomił projekt OFF Piotrkowska Center.

Adres: ul. Piotrkowska 138/140

Publiczna instytucja kultury EC1 Łódź powstała jako architektoniczny spadkobierca pierwszej łódzkiej komercyjnej elektrowni. Unikatowy kompleks dzięki różnorodnej ofercie opartej na symbiozie ze światem nowych technologii i innowacji sprawia, że wizyta w centrum Łodzi staje się jedną z najciekawszych atrakcji dostępnych w tej części Europy.

EC1 Łódź – Miasto Kultury – jest instytucją kultury współprowadzoną przez miasto Łódź oraz Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego. Kompleks mieści się w bezpośrednim sąsiedztwie dworca Łódź Fabryczna. Na terenie dawnej EC1 znajdują się Centrum Nauki i Techniki, Planetarium EC1, Centrum Komiksu i Narracji Interaktywnej, Narodowe Centrum Kultury Filmowej oraz Łódź Film Commission.

Adres: ul. Targowa 1/3

Planetarium EC1 Łódź jest najnowocześniejsze w Polsce i Europie Środkowo-Wschodniej. Pod kopułą o średnicy 18 m znajduje się ekran sferyczny o średnicy 14 metrów, zaawansowany system projekcyjny o rozdzielczości 8K oraz 110 wygodnych foteli. Rano Planetarium odwiedzają głównie szkoły, popołudniami prowadzone są aktywności związane z tematyką popularnonaukową, a wieczorami pod kopułą odbywają się imprezy artystyczne bądź pokazy o specjalnym charakterze. Pierwszy pokaz odbył się 12 września 2015 roku i został zorganizowany w ramach ogólnopolskiej imprezy promującej naukę — SPiN-Day. Był ukoronowaniem wieloletniej przebudowy kompleksu EC1 Łódź i miesięcy pracy zespołu technicznego planetarium. Prawie dokładnie 108 lat po uruchomieniu pierwszej turbiny elektrycznej na ul. Targowej 1 (co stało się we wrześniu 1907 r.) EC1 znowu oczarowało łodzian.

Adres: ul. Targowa 1/3

Autorką projektu przy ul. Piotrkowskiej 3 jest artystka Joanna Rajkowska. Pasaż Róży na tle jej wcześniejszych projektów to wyjątkowa i osobista realizacja, która nawiązuje do choroby córki artystki - Róży. Realizacja projektu była bardzo pracochłonna, ponieważ polegała na wyklejeniu kawałkami pociętych na małe części luster wszystkich ścian w podwórzu kamienicy. Ogromna ilość światła, jaka zagościła w ciemnym podwórku uczyniła to miejsce czymś niezwykle migotliwym, zwłaszcza wieczorami i w nocy. Odbijająca światło mozaika ożywia otoczenie, a fragmenty luster dają z pozoru obrazy niedopasowane do siebie i zniekształcone. Jednak będzie to tylko złudzenie, które wynika z rozbicia luster, symbolizujących chorą siatkówkę oka. To do przechodniów należy podjęcie wysiłku złożenia fragmentów rzeczywistości na nowo.

Adres: ul. Piotrkowska 3

Orientarium w Łodzi to nowoczesny kompleks prezentujący faunę i florę Azji Południowo-Wschodniej. Największy słoń indyjski w Europie, rekordowych rozmiarów krokodyl gawialowy, krytycznie zagrożone w naturze orangutany sumatrzańskie oraz podwodny tunel, z którego podziwiać można przepływające nad głowami rekiny i płaszczki – to tylko część atrakcji, które można podziwiać w obiekcie. Budynek, wybiegi i woliery zajmują powierzchnię prawie 10 boisk piłkarskich. Zastosowane rozwiązania pozwalają utrzymywać zwierzęta na dużych przestrzeniach w połączeniu z innymi gatunkami i w urozmaiconym środowisku. Goście mogą obserwować mieszkańców Orientarium z trzech perspektyw: podwodnej, lądowej oraz z góry. Orientarium i reszta ZOO są dostępne dla zwiedzających cały rok, a zwierzęta w okresie chłodu nie muszą być przenoszone na zaplecza hodowlane.

Adres: ul. Konstantynowska 8/10

W najstarszym łódzkim Parku Źródliska I możemy odnaleźć miejsce pełne ciepła i niezwykłej egzotyki, gdzie choć na chwilę przeniesiemy się do ciepłych stref klimatycznych. Możemy być pewni, że o każdej porze roku spacer po Palmiarni dostarczy wielu przyjemnych wrażeń. Egzotyczna kolekcja roślin oddaje historię Łodzi, a została zapoczątkowana przez łódzkich fabrykantów. Najstarsze rośliny to ponad 150 letnie palmy. Uzupełniają je wspaniałe bananowce, araukarie, bambusy i figowce. Pod okazałymi koronami kilkudziesięciu roślin miejsce znalazły: storczyki, bromelie, begonie, paprocie oraz krotony. Od późnej wiosny dodatkowo poznać możemy kilkadziesiąt gatunków roślin rosnących w ogródku dydaktycznym, który uważany jest za pierwszy Ogród Botaniczny w Łodzi.

Adres: al. marsz. Józefa Piłsudskiego 61

Dla podkreślenia związku miasta z dziejami polskiego filmu i kina w sercu miasta, na ulicy Piotrkowskiej postanowiono stworzyć polski odpowiednik hollywoodzkiego "Chodnika Sławy" - Łódzką Aleję Gwiazd. Pierwszy swą gwiazdę odsłonił znany polski aktor Andrzej Seweryn, odtwórca jednej z głównych ról w filmie nierozerwalnie z Łodzią związanym - Ziemi Obiecanej Andrzeja Wajdy. Również Wojciech Pszoniak, Daniel Olbrychski, oraz reżyser tego fascynującego obrazu na motywach powieści Władysława Reymonta - Andrzej Wajda odsłonili swoje gwiazdy w Alei. Aleja Gwiazd Łódzkiej Drogi Sławy - bo taka jest pełna nazwa - liczy ponad 90 gwiazd i stale ich przybywa. Po parzystej (wschodniej) stronie alei znajdują się gwiazdy reżyserów, operatorów, twórców muzyki filmowej - zasadniczo twórców niewidocznych na ekranie, natomiast po stronie nieparzystej gwiazdy upamiętniające aktorów. Aleja znajduje się na ulicy Piotrkowskiej na odcinku pomiędzy ulicami 6 Sierpnia i Traugutta oraz w Pasażu Rubinsteina.

Spacerując łódzkim deptakiem warto skręcić w ulicę Więckowskiego, gdzie nad bramą pod numerem 4 widnieje napis "NARODZINY DNIA". Wchodząc do środka przeniesiemy się w baśniowy świat fantastyki. Do przeniesienia dzieł na elewacje wykorzystano nowatorską technikę, której nie można spotkać nigdzie indziej na świecie. Malowidła znalazły się na 260 płytach gresowych wykonanych na specjalne zamówienie przez Ceramikę Tubądzin (woj. łódzkie). Największa z nich mierzy 2 metry kwadratowe, a najmniejsza 25 centymetrów kwadratowych. Instalacja zajmuje w sumie 350 metrów kwadratowych powierzchni.

Adres: ul. Więckowskiego 4

Arlekin został założony w 1948 roku przez Henryka Ryla – reżysera, lalkarza, społecznika i pedagoga. Na początku mieścił się przy ul. Piotrkowskiej 150, aby dziewięć lat później przenieść się do powstałego w 1902 r. u zbiegu ul. Wólczańskiej i Alei 1 Maja pięknego secesyjnego budynku. Od samego początku Arlekin dąży do tego, by jak najpełniej zaspokoić oczekiwania wielbicieli sztuki lalkowej - tych najmłodszych, ale również i tych dorosłych. Teatr dba o to, by przybliżać dzieciom bajkowy kanon, a zarazem stara się mówić o otaczającej nas rzeczywistości w sposób współczesny. W repertuarze Arlekina znajdują się także spektakle dla widzów dorosłych oraz widowiska grane w języku angielskim, co czyni go miejscem przyjaznym dla obcokrajowców. Specjalizuje się w spektaklach z wykorzystaniem przeróżnych technik animacyjnych. Gra lalek (marionetek, jawajek, kukieł, pacynek itp.) łączy się tutaj z grą aktorów w żywym planie.

Adres: Ul. Wólczańska 5

Ściany wielu łódzkich budynków zdobią murale, tworząc tym samym największą w Polsce zewnętrzną galerię miejską. Jej twórcami są znani artyści streetartowi z Polski (m.in. Proembrion, M-City, Etam), jak również zagranicy (m.in. Osgemeos, Eduardo Kobra, Inti, Aryz, Remed). Murale powstają od lat m.in. w ramach Festiwalu Galerii Urban Forms a wcześniej Międzynarodowego Festiwalu Graffiti. Współczesna zewnętrzna galeria miejska to nie tylko graffiti, ale również rozmaite instalacje na ścianach budynków - z prętów, części samochodowych, fragmentów luster a nawet mchu.

Jeden z pierwszych współczesnych łódzkich murali namalowany w 2001 r. przez łódzką grupę artystyczną Design Futura przy ul. Piotrkowskiej 152 został wpisany do Księgi rekordów Guinnessa i przez pewien czas był największym graffiti na świecie.

Aquapark FALA jest jednym z największych parków wodnych, który składa się ze strefy basenowej, strefy saun i spa&wellness. Baseny zewnętrzne i wewnętrzne, w tym basen ze sztuczną falą, najwyższa w Polsce zjeżdżalnia wodna Kamikadze, aż 8 rodzajów saun, baseny i wanny solankowe, jacuzzi, masaże wodne, most linowy, tężnia solna, grota śnieżna, masaże, place zabaw, plaża naturystów, drink bary, restauracje - wszystko to znajduje się w sercu Łodzi. FALA jest unikatowym miejscem, zarówno pod względem architektury, jak i dostępnych atrakcji.

W Saunarium znajdują się sauny: fińska, fińska z muzykoterapią, fińska z solą, mała fińska zewnętrzna, duża fińska zewnętrzna, na podczerwień, parowa z chromoterapią, parowa krystaliczna, grota śnieżna, tężnia solna, zewnętrzne jacuzzi, duże wewnętrze jacuzzi oraz tepidarium.

Adres: al. Unii Lubelskiej 4

Jedna z najbardziej znanych ulic w kraju a jednocześnie najdłuższy polski deptak stanowi wizytówkę miasta. W kamienicach i pałacach przy Piotrkowskiej mieszczą się sklepy, restauracje, kawiarnie, ogródki, puby i kluby muzyczne. Piotrkowska tętni życiem przez cały rok a odbywające się przy niej jarmarki i festiwale m.in. Light Move Festival czy Songwriter Festiwal dodają jej niepowtarzalnego uroku. Spacerując po Piotrkowskiej warto również zajrzeć na jej odremontowane podwórza, w tym to mieszczące OFF Piotrkowska. Warto także zadrzeć głowę do góry, gdyż fasady budynków przy Piotrkowskiej aż uginają się od ciekawych eklektycznych detali architektonicznych - kariatyd, płaskorzeźb, wykuszy... Spójrz też pod nogi, a ujrzysz Aleję Gwiazd nawiązującą do filmowego dziedzictwa Łodzi i Pomnik Łodzian - pas jezdni ułożony z blisko 17 tysięcy kostek brukowych z żeliwną płytką z imionami i nazwiskami fundatorów. Przy okazji odwiedźcie odnowioną przez nas kamienicę na Piotrkowskiej 37, której podwórko należy do jednych z najczęściej fotografowanych!

Centrum kulturalno / rozrywkowo / handlowe. To wyjątkowy na skalę europejską projekt rewitalizacji XIX w. fabryki Izraela Poznańskiego. W Manufakturze poza sklepami znajdują się, m.in., Centrum rozrywki i rekreacji, w tym kino Cinema City, kręgielnia, sztuczna ściana wspinaczkowa, fitness klub, bilard, arkada gier. Jest tam także kompleks kulturalny: oddział Muzeum Sztuki, Centrum Rozrywki Bajkowy Labirynt, Muzeum Historii Miasta Łodzi, Muzeum Fabryki, Experymentarium – Centrum Nauki oraz kompleks ok. 60 restauracji i kawiarni. Centrum powstało na terenach dawnej fabryki Izraela Poznańskiego w Łodzi, jednego z największych fabrykantów łódzkich. Parcele zakupił Poznański w 1871 po zachodniej stronie „Nowego Miasta”, wzdłuż ul. Ogrodowej. Fabryka jest znana także z filmu „Ziemia obiecana”.

Adres: ul. Drewnowska 58

OFF Piotrkowska to alternatywny kompleks wielofunkcyjny usytuowany w dawnej fabryce bawełny Franciszka Ramischa, wzniesionej na przełomie XIX i XX w. To dziś najmodniejszy adres w Łodzi – znaleźć tu można pracownie projektantów mody, designu, kluby muzyczne, restauracje, przestrzenie wystawiennicze, sale prób, showroomy, concept store, klubokawiarnie i wiele innych. Kompleks ten wygrał plebiscyt na 7 cudów Polski wg magazynu National Geographic Traveler.

Po upaństwowieniu mieściły się tu Łódzka Przędzalnia Przemysłu Bawełnianego, a później Zakłady Przemysłu Bawełnianego im. gen. Waltera. Od 1999 r. budynki fabryczne są wykorzystywane przez różne firmy, a pod koniec 2011 roku nowy właściciel terenu uruchomił projekt OFF Piotrkowska Center.

Adres: ul. Piotrkowska 138/140

Publiczna instytucja kultury EC1 Łódź powstała jako architektoniczny spadkobierca pierwszej łódzkiej komercyjnej elektrowni. Unikatowy kompleks dzięki różnorodnej ofercie opartej na symbiozie ze światem nowych technologii i innowacji sprawia, że wizyta w centrum Łodzi staje się jedną z najciekawszych atrakcji dostępnych w tej części Europy.

EC1 Łódź – Miasto Kultury – jest instytucją kultury współprowadzoną przez miasto Łódź oraz Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego. Kompleks mieści się w bezpośrednim sąsiedztwie dworca Łódź Fabryczna. Na terenie dawnej EC1 znajdują się Centrum Nauki i Techniki, Planetarium EC1, Centrum Komiksu i Narracji Interaktywnej, Narodowe Centrum Kultury Filmowej oraz Łódź Film Commission.

Adres: ul. Targowa 1/3

Planetarium EC1 Łódź jest najnowocześniejsze w Polsce i Europie Środkowo-Wschodniej. Pod kopułą o średnicy 18 m znajduje się ekran sferyczny o średnicy 14 metrów, zaawansowany system projekcyjny o rozdzielczości 8K oraz 110 wygodnych foteli. Rano Planetarium odwiedzają głównie szkoły, popołudniami prowadzone są aktywności związane z tematyką popularnonaukową, a wieczorami pod kopułą odbywają się imprezy artystyczne bądź pokazy o specjalnym charakterze. Pierwszy pokaz odbył się 12 września 2015 roku i został zorganizowany w ramach ogólnopolskiej imprezy promującej naukę — SPiN-Day. Był ukoronowaniem wieloletniej przebudowy kompleksu EC1 Łódź i miesięcy pracy zespołu technicznego planetarium. Prawie dokładnie 108 lat po uruchomieniu pierwszej turbiny elektrycznej na ul. Targowej 1 (co stało się we wrześniu 1907 r.) EC1 znowu oczarowało łodzian.

Adres: ul. Targowa 1/3

Autorką projektu przy ul. Piotrkowskiej 3 jest artystka Joanna Rajkowska. Pasaż Róży na tle jej wcześniejszych projektów to wyjątkowa i osobista realizacja, która nawiązuje do choroby córki artystki - Róży. Realizacja projektu była bardzo pracochłonna, ponieważ polegała na wyklejeniu kawałkami pociętych na małe części luster wszystkich ścian w podwórzu kamienicy. Ogromna ilość światła, jaka zagościła w ciemnym podwórku uczyniła to miejsce czymś niezwykle migotliwym, zwłaszcza wieczorami i w nocy. Odbijająca światło mozaika ożywia otoczenie, a fragmenty luster dają z pozoru obrazy niedopasowane do siebie i zniekształcone. Jednak będzie to tylko złudzenie, które wynika z rozbicia luster, symbolizujących chorą siatkówkę oka. To do przechodniów należy podjęcie wysiłku złożenia fragmentów rzeczywistości na nowo.

Adres: ul. Piotrkowska 3

Orientarium w Łodzi to nowoczesny kompleks prezentujący faunę i florę Azji Południowo-Wschodniej. Największy słoń indyjski w Europie, rekordowych rozmiarów krokodyl gawialowy, krytycznie zagrożone w naturze orangutany sumatrzańskie oraz podwodny tunel, z którego podziwiać można przepływające nad głowami rekiny i płaszczki – to tylko część atrakcji, które można podziwiać w obiekcie. Budynek, wybiegi i woliery zajmują powierzchnię prawie 10 boisk piłkarskich. Zastosowane rozwiązania pozwalają utrzymywać zwierzęta na dużych przestrzeniach w połączeniu z innymi gatunkami i w urozmaiconym środowisku. Goście mogą obserwować mieszkańców Orientarium z trzech perspektyw: podwodnej, lądowej oraz z góry. Orientarium i reszta ZOO są dostępne dla zwiedzających cały rok, a zwierzęta w okresie chłodu nie muszą być przenoszone na zaplecza hodowlane.

Adres: ul. Konstantynowska 8/10

W najstarszym łódzkim Parku Źródliska I możemy odnaleźć miejsce pełne ciepła i niezwykłej egzotyki, gdzie choć na chwilę przeniesiemy się do ciepłych stref klimatycznych. Możemy być pewni, że o każdej porze roku spacer po Palmiarni dostarczy wielu przyjemnych wrażeń. Egzotyczna kolekcja roślin oddaje historię Łodzi, a została zapoczątkowana przez łódzkich fabrykantów. Najstarsze rośliny to ponad 150 letnie palmy. Uzupełniają je wspaniałe bananowce, araukarie, bambusy i figowce. Pod okazałymi koronami kilkudziesięciu roślin miejsce znalazły: storczyki, bromelie, begonie, paprocie oraz krotony. Od późnej wiosny dodatkowo poznać możemy kilkadziesiąt gatunków roślin rosnących w ogródku dydaktycznym, który uważany jest za pierwszy Ogród Botaniczny w Łodzi.

Adres: al. marsz. Józefa Piłsudskiego 61

Dla podkreślenia związku miasta z dziejami polskiego filmu i kina w sercu miasta, na ulicy Piotrkowskiej postanowiono stworzyć polski odpowiednik hollywoodzkiego "Chodnika Sławy" - Łódzką Aleję Gwiazd. Pierwszy swą gwiazdę odsłonił znany polski aktor Andrzej Seweryn, odtwórca jednej z głównych ról w filmie nierozerwalnie z Łodzią związanym - Ziemi Obiecanej Andrzeja Wajdy. Również Wojciech Pszoniak, Daniel Olbrychski, oraz reżyser tego fascynującego obrazu na motywach powieści Władysława Reymonta - Andrzej Wajda odsłonili swoje gwiazdy w Alei. Aleja Gwiazd Łódzkiej Drogi Sławy - bo taka jest pełna nazwa - liczy ponad 90 gwiazd i stale ich przybywa. Po parzystej (wschodniej) stronie alei znajdują się gwiazdy reżyserów, operatorów, twórców muzyki filmowej - zasadniczo twórców niewidocznych na ekranie, natomiast po stronie nieparzystej gwiazdy upamiętniające aktorów. Aleja znajduje się na ulicy Piotrkowskiej na odcinku pomiędzy ulicami 6 Sierpnia i Traugutta oraz w Pasażu Rubinsteina.

Spacerując łódzkim deptakiem warto skręcić w ulicę Więckowskiego, gdzie nad bramą pod numerem 4 widnieje napis "NARODZINY DNIA". Wchodząc do środka przeniesiemy się w baśniowy świat fantastyki. Do przeniesienia dzieł na elewacje wykorzystano nowatorską technikę, której nie można spotkać nigdzie indziej na świecie. Malowidła znalazły się na 260 płytach gresowych wykonanych na specjalne zamówienie przez Ceramikę Tubądzin (woj. łódzkie). Największa z nich mierzy 2 metry kwadratowe, a najmniejsza 25 centymetrów kwadratowych. Instalacja zajmuje w sumie 350 metrów kwadratowych powierzchni.

Adres: ul. Więckowskiego 4

Arlekin został założony w 1948 roku przez Henryka Ryla – reżysera, lalkarza, społecznika i pedagoga. Na początku mieścił się przy ul. Piotrkowskiej 150, aby dziewięć lat później przenieść się do powstałego w 1902 r. u zbiegu ul. Wólczańskiej i Alei 1 Maja pięknego secesyjnego budynku. Od samego początku Arlekin dąży do tego, by jak najpełniej zaspokoić oczekiwania wielbicieli sztuki lalkowej - tych najmłodszych, ale również i tych dorosłych. Teatr dba o to, by przybliżać dzieciom bajkowy kanon, a zarazem stara się mówić o otaczającej nas rzeczywistości w sposób współczesny. W repertuarze Arlekina znajdują się także spektakle dla widzów dorosłych oraz widowiska grane w języku angielskim, co czyni go miejscem przyjaznym dla obcokrajowców. Specjalizuje się w spektaklach z wykorzystaniem przeróżnych technik animacyjnych. Gra lalek (marionetek, jawajek, kukieł, pacynek itp.) łączy się tutaj z grą aktorów w żywym planie.

Adres: Ul. Wólczańska 5

Ściany wielu łódzkich budynków zdobią murale, tworząc tym samym największą w Polsce zewnętrzną galerię miejską. Jej twórcami są znani artyści streetartowi z Polski (m.in. Proembrion, M-City, Etam), jak również zagranicy (m.in. Osgemeos, Eduardo Kobra, Inti, Aryz, Remed). Murale powstają od lat m.in. w ramach Festiwalu Galerii Urban Forms a wcześniej Międzynarodowego Festiwalu Graffiti. Współczesna zewnętrzna galeria miejska to nie tylko graffiti, ale również rozmaite instalacje na ścianach budynków - z prętów, części samochodowych, fragmentów luster a nawet mchu.

Jeden z pierwszych współczesnych łódzkich murali namalowany w 2001 r. przez łódzką grupę artystyczną Design Futura przy ul. Piotrkowskiej 152 został wpisany do Księgi rekordów Guinnessa i przez pewien czas był największym graffiti na świecie.

Aquapark FALA jest jednym z największych parków wodnych, który składa się ze strefy basenowej, strefy saun i spa&wellness. Baseny zewnętrzne i wewnętrzne, w tym basen ze sztuczną falą, najwyższa w Polsce zjeżdżalnia wodna Kamikadze, aż 8 rodzajów saun, baseny i wanny solankowe, jacuzzi, masaże wodne, most linowy, tężnia solna, grota śnieżna, masaże, place zabaw, plaża naturystów, drink bary, restauracje - wszystko to znajduje się w sercu Łodzi. FALA jest unikatowym miejscem, zarówno pod względem architektury, jak i dostępnych atrakcji.

W Saunarium znajdują się sauny: fińska, fińska z muzykoterapią, fińska z solą, mała fińska zewnętrzna, duża fińska zewnętrzna, na podczerwień, parowa z chromoterapią, parowa krystaliczna, grota śnieżna, tężnia solna, zewnętrzne jacuzzi, duże wewnętrze jacuzzi oraz tepidarium.

Adres: al. Unii Lubelskiej 4

Park Źródliska I oraz Park Źródliska II są najstarszymi łódzkimi parkami. Tworzyły one niegdyś jeden park zwany Ogrodem Spacerowym, a także Ogrodem angielskim, który został założony w 1840 roku i był do roku 1875 jedynym parkiem miejskim. Wtedy to w granice Łodzi włączono część lasu rządowego leśnictwa Łaznów. „Nowa Dzielnica” została podzielona na działki budowlane, wyznaczono teren pod targowisko zwane Wodnym Rynkiem (obecnie Plac Zwycięstwa), pozostawiono także fragment na urządzenie ogrodu. Wówczas park miał charakter leśny, porastały go olsze, graby, dęby, lipy oraz świerki, tylko boki obsadzone były drzewami owocowymi, teren obfitował w źródła, a jego podłoże było błotniste. Wytyczono na jego obszarze dwie główne aleje spacerowe biegnące po przekątnych, przecinające się w centralnym miejscu parku. Pod koniec lat 40. XIX wieku postawiono w parku kilkanaście ławek, wykonano kilka mostków oraz 2 altany, zatrudniono także ogrodnika do stałej opieki nad parkiem.

Adres: Park o powierzchni 17,2 ha, położony w obrębie ulic Przędzalnianej, Fabrycznej, Targowej i Piłsudskiego.

Park im. Stanisława Moniuszki w Łodzi (dawniej Park Kolejowy lub też Ogród Kolejowy; w języku jidysz nazywany Koligurtn), to drugi najstarszy park w Łodzi i został utworzony w 1875 roku jako skwer publiczny (później zwany Parkiem Kolejowym) z myślą o ludziach korzystających z dworca kolejowego Łódź Fabryczna, którego gmach wzniesiono w 1868 roku. Na terenie dzisiejszego parku znajdował się las, zaistniała zatem konieczność wybudowania ścieżek doprowadzających do dworca. Pierwsze plany parku wykonał architekt miejski Hilary Majewski. Był to drugi park w Łodzi (pierwszym był park „Źródliska” założony w roku 1840). W parku znajduje się pomnik przyrody: buk pospolity. W 2000 roku przeprowadzono specjalistyczną pielęgnację najstarszych drzew w tym parku, a w latach 2019-2020 park przeszedł rewitalizację, która obejmowała remont alejek, nowe meble miejskie, nasadzenia, budowę placu zabaw oraz powiększenie parku o około 600 m².

Adres: Park o powierzchni 2,3 ha, położony w obrębie ulic Składowej, Kilińskiego, Narutowicza i Polskiej Organizacji Wojskowej.

Park im. Henryka Sienkiewicza powstał jako trzeci park publiczny w Łodzi 1875 w roku. Park został otwarty dla mieszkańców Łodzi w 1899 roku i pierwotnie nosił nazwę „Mikołajewskiego Ogrodu Miejskiego”, o czym informowała pamiątkowa tablica umocowana na kamieniu przy bramie od strony zachodniej. Od 1916 roku park nosi nazwę im. Henryka Sienkiewicza, nadaną mu po śmierci pisarza. Od strony ul. Sienkiewicza park ma charakter parku francuskiego z symetrycznymi parterami kwiatowymi, od strony ul. Kilińskiego zaś ma charakter pejzażowy (angielski) z szerokimi alejkami wśród drzew i krzewów. W czerwcu 2009 w parku Sienkiewicza powstało pierwsze w mieście miejsce, w którym można swobodnie wygłaszać swoje poglądy – w tym organizować wiece, debaty oraz spotkania powyżej 15 osób bez uzyskiwania specjalnych zezwoleń. Idea miejsca wzorowana jest na londyńskim Hyde Parku. 10 października 2012 w parku Sienkiewicza uroczyście odsłonięto pomnik Plastusia, piątą rzeźbę stworzoną w ramach szlaku turystycznego Łódź Bajkowa.

Adres: Park o powierzchni 5,2 ha, położony w obrębie ulic Kilińskiego, Sienkiewicza i Tuwima.

Park im. Stanisława Staszica powstał w 1901 jako czwarty park miejski w Łodzi. Początkowo park określano jako Ogród na Dzielnej lub park miejski Przy Dzielnej – obecną nazwę otrzymał w 1918. W 1912 z okazji Wystawy Rzemieślniczo-Przemysłowej w parku powstał Pomnik Pracy („symbol miasta pracy”), a po nadaniu parkowi imienia Stanisława Staszica, wzniesiono w nim pomnik patrona sfinansowany przez Stowarzyszenie Techników – oba pomniki zostały zniszczone w czasie II wojny światowej. Nowy pomnik Staszica autorstwa Kazimierza Karpińskiego odsłonięto w 1984 roku podczas trwania Kongresu Techników Naczelnej Organizacji Technicznej. Stanisław Staszic jest uznawany przez łodzian za jednego z „ojców miasta” – ludzi, którzy szczególnie przysłużyli się rozwojowi Łodzi. W 1912 w parku zbudowano również muszlę koncertową – przerobioną następnie na letni teatr (budynek nie istnieje). W parku znajdują się cztery drzewa i dwa głazy narzutowe ustanowione pomnikami przyrody.

Adres: Park o powierzchni 4,1 ha, położony w obrębie ulic Narutowicza, Uniwersyteckiej, Jaracza i Wierzbowej.

Historia Parku Helenów zaczyna się od trzech braci, tj. Ludwika, Zenona i Fryderyka, którzy po śmierci ojca Karola Anstadta (1874) i przejęciu zarządzania istniejącym zaraz obok browarem postanowili założyć park. Później do pomysłodawców dołączył także Karol Anstadt junior. W 1881 roku całą czwórka uzyskala pozwolenie władz na budowę parku, który od imienia żon braci – Ludwika (Heleny z Nestlerów) i Zenona (Heleny z Lemmów) – nazwany został Helenowem. Wśród atrakcji parku wymienić można: stawy z przystanią dla łódek, wodotryskami i kamienną kaskadą na skarpie, różane aleje, zwierzyniec (urządzony w marcu 1890 roku, w którym oglądać można było parę niedźwiedzi, tresowanego szympansa, jelenie, daniele, sarny, dziki i zające), grotę z lawy wulkanicznej, tarasy, bogate kwietniki, muszlę koncertową, tor kolarski, korty tenisowe i boisko. Od wejścia do wnętrza parku prowadziła aleja wysadzana gruszami, później zamienionymi na dęby czerwone i klony.

Adres: Park o powierzchni 12 ha, położony pomiędzy ulicami Północną, Źródłową i Smugową.

Park Staromiejski (tzw. Park Śledzia) - nazywany jest tak potocznie przez łodzian prawdopodobnie od zlokalizowanego w tym miejscu przed II wojną światową targu rybnego. Powstał w latach 1951–1953 według projektu K. Chrabelskiego. Miejsce, w którym znajduje się park, niemal do końca XIX wieku było zbiornikiem wodnym (tzw. Staw na rzece Łódce). Gdy zbiornik osuszono, a płynącą tamtędy rzekę ujęto w kanał, okolica została ściśle zabudowana. Mieszkali tu przede wszystkim wyznawcy judaizmu. W północnych krańcach dzisiejszego parku stanęła synagoga wielka, tzw. Altstedt. W 1941 roku władze okupacyjne zdecydowały o wyburzeniu części budynków, chcąc w ten sposób zarysować południową granicę Litzmannstadt Ghetto. Po wojnie postanowiono w tej okolicy stworzyć teren zielony. W parku znajduje się staw na rzece Łódce, rzeźba Henryka Burzeca, rzeźba Całoroczny Zegar Słoneczny i pomnik Dekalogu (Mojżesza), fontanna, pomnik Aleksandra Kamińskiego i stoliki szachowe.

Adres: Park o powierzchni 17 ha, położony pomiędzy ulicami Zachodnią, Ogrodową, Północną, Franciszkańską i Wolborską, przedzielony Nowomiejską.

Park na Zdrowiu, to zabytkowy i największy park w Łodzi, rozciągający się na powierzchni 188,21 ha. Park powstał na terenach należących niegdyś do lasów miejskich. Pierwsza koncepcja zagospodarowania tego terenu jako parku pochodziła z 1904 roku i należała do Teodora Chrząńskiego (twórcy parku Poniatowskiego i parku Sienkiewicza), nie została ona jednak nigdy zrealizowana. We wszystkich koncepcjach starano się zachować resztki pozostałego lasu i wyznaczyć tereny przeznaczone pod sport i rekreację. Park zachował taki charakter do dzisiaj. Wstępne prace nad zagospodarowaniem parku rozpoczęto w latach 20. XX wieku. Do 1928 roku dosadzono na tym terenie prawie 300 000 sztuk drzew, wykopano stawy i rozpoczęto prace nad terenami sportowymi. W latach 30. XX wieku urządzono ogród zoologiczny, zakończono budowę stadionu, ogródka jordanowskiego, strzelnicy oraz wieży spadochronowej.

Adres: Park o powierzchni 188,2 ha, położony w rejonie alei Unii Lubelskiej i ulic: Srebrzyńskiej, Krakowskiej, Krzemienieckiej i Konstantynowskiej.

Park im. księcia Józefa Poniatowskiego był realizowany w latach 1904-1910 wg projektu Teodora Chrząńskiego i Waleriana Kornenberga, 1910 z inicjatywy władz miasta, na terenach dawnych lasów miejskich, sięgających znacznie dalej na północ niż obecny park (obejmowały m.in. tereny obecnego szpitala, kościoła i wytwórni filmowej). Jest to jeden z największych i najpiękniejszych parków w Łodzi. Dawna nazwa brzmiała „Ogród przy ulicy Pańskiej”. Od 1917 park nosi imię księcia Poniatowskiego. Park posiada oryginalny plan przestrzenny, symetryczny i regularny, z alejkami, zakątkami, trawnikami. Plan parku łączył w sobie elementy naturalnego parku angielskiego i kształtowanego ręką ogrodnika parku francuskiego. Drzewostan jest bardzo różnorodny. W parku rośnie 14 drzew uznanych za pomniki przyrody, a cały park wpisany jest do rejestru zabytków. Na szczególną uwagę zasługują m.in.: perełkowce japońskie, głóg czarny, jarząb szwedzki, jałowiec sawina. Osobliwością jest trójiglicznia, którą można podziwiać w okolicy ulicy Łąkowej.

Adres: Park o powierzchni 41,6 ha, położony pomiędzy ulicami: Żeromskiego, Mickiewicza, Jana Pawła II i Parkową.

Park 3 Maja to zabytkowy park, który został założony w 1915 roku park jest pozostałością po lesie miejskim, stanowiącym w przeszłości element Puszczy Łódzkiej. Dawny las miejski zajmował trzykrotnie większy teren niż obecnie: od południa sięgał on aż do ulicy Rokicińskiej. Podczas I wojny światowej większość drzew ulokowanych na południe od poprowadzonej w 1864 roku linii kolejowej padła ofiarą mieszkańców poszukujących drewna na opał. Po zakończeniu wojny leżącą na północ od torów resztkę lasu przekształcono w park. Obecnie park pełni podobne funkcje jak w chwili jego założenia: liczne obiekty sportowe (korty tenisowe, 4 boiska piłkarskie, bieżnia) i rekreacyjne (m.in. miasteczko ruchu drogowego) oraz alejki spacerowe tętnią życiem, będąc miejscem wypoczynku i rekreacji okolicznych mieszkańców. Rosną w nim dwa drzewa uznane za pomniki przyrody.

Adres: Park o powierzchni 23,5 ha, położony w rejonie ulic Kopcińskiego i Małachowskiego.

Park Julianowski to zabytkowy park znajdujący się w obniżeniu, rozciąga się wzdłuż doliny rzeki Sokołówki. Prawdopodobnie w średniowieczu był tu drewniany gródek obronny. Później wieś należała do niewielkich dóbr szlacheckich. W latach 80. XIX wieku posiadłość nabył łódzki fabrykant Juliusz Heinzel (od jego imienia wywodzi się nazwa parku) i około 1890 roku wybudował tu za sumę 60 000 rubli pałac inspirowany formami włoskiego renesansu, z widokiem na stawy. Obok pałacu mieścił się zwierzyniec i sad. Dokonano wtedy przebudowy parku, m.in. wybudowano liczne schody, fontanny, kaskady, mostki oraz dosadzono wiele egzotycznych drzew. W parku Mickiewicza znajduje się dwadzieścia drzew wpisanych na listę pomników przyrody (np. dąb „Kosynier”). W latach 50. XX w. istniejące stawy przebudowano i wyregulowano, nadając im obecny wygląd. Ich oś stanowi rzeka Sokołówka. Z tego okresu pochodzi również muszla koncertowa wybudowana przez Wydział Kultury Miasta Łodzi.

Adres: Park o powierzchni 49,4 ha, znajdujący się w osiedlu Julianów, obrębie ulic: Zgierskiej, Sowińskiego, Jaworowej, Folwarcznej, al. Róż, Karłowicza.

Historia Park Klepacza wiąże się z dziejami rodu Richterów, łódzkich fabrykantów. Wybudowane na przełomie XIX i XX w. reprezentacyjne siedziby przemysłowców zostały otoczone ogrodami ozdobnymi, które dziś tworzą park. Za datę jego powstania przyjmuje się rok 1904 – datę umieszczoną na ozdobnej bramie wjazdowej do rezydencji Rheinholda Richtera od strony ul. Skorupki. Spośród rosnących w parku drzew aż 24 zostało uznanych za pomniki przyrody, wśród nich XIX-wieczny dąb Fabrykant z potężnymi, rozłożystymi konarami (obwód pnia 455 cm, rozpiętość korony ponad 30 m) – rzadko spotykane drzewo takich kształtów i rozmiarów. Różnorodność biologiczna parku jest dość duża - 70 taksonów (gatunków i odmian), w tym 46 drzew i krzewów. Szczególną osobliwością parku jest cebulica syberyjska, która wczesną wiosną pokrywa trawniki łanami lazurowoniebieskich kwiatków. Jest to jedyne miejsce w Polsce spośród miejskich parków z tak dużym skupiskiem tych roślin. W parku znajdują się dwie zabytkowe wille: Reinholda Richtera i Józefa Richtera.

Adres: Park o powierzchni 3,3 ha, położony pomiędzy ulicą Wólczańską, Skorupki i al. Politechniki.

Park Źródliska I oraz Park Źródliska II są najstarszymi łódzkimi parkami. Tworzyły one niegdyś jeden park zwany Ogrodem Spacerowym, a także Ogrodem angielskim, który został założony w 1840 roku i był do roku 1875 jedynym parkiem miejskim. Wtedy to w granice Łodzi włączono część lasu rządowego leśnictwa Łaznów. „Nowa Dzielnica” została podzielona na działki budowlane, wyznaczono teren pod targowisko zwane Wodnym Rynkiem (obecnie Plac Zwycięstwa), pozostawiono także fragment na urządzenie ogrodu. Wówczas park miał charakter leśny, porastały go olsze, graby, dęby, lipy oraz świerki, tylko boki obsadzone były drzewami owocowymi, teren obfitował w źródła, a jego podłoże było błotniste. Wytyczono na jego obszarze dwie główne aleje spacerowe biegnące po przekątnych, przecinające się w centralnym miejscu parku. Pod koniec lat 40. XIX wieku postawiono w parku kilkanaście ławek, wykonano kilka mostków oraz 2 altany, zatrudniono także ogrodnika do stałej opieki nad parkiem.

Adres: Park o powierzchni 17,2 ha, położony w obrębie ulic Przędzalnianej, Fabrycznej, Targowej i Piłsudskiego.

Park im. Stanisława Moniuszki w Łodzi (dawniej Park Kolejowy lub też Ogród Kolejowy; w języku jidysz nazywany Koligurtn), to drugi najstarszy park w Łodzi i został utworzony w 1875 roku jako skwer publiczny (później zwany Parkiem Kolejowym) z myślą o ludziach korzystających z dworca kolejowego Łódź Fabryczna, którego gmach wzniesiono w 1868 roku. Na terenie dzisiejszego parku znajdował się las, zaistniała zatem konieczność wybudowania ścieżek doprowadzających do dworca. Pierwsze plany parku wykonał architekt miejski Hilary Majewski. Był to drugi park w Łodzi (pierwszym był park „Źródliska” założony w roku 1840). W parku znajduje się pomnik przyrody: buk pospolity. W 2000 roku przeprowadzono specjalistyczną pielęgnację najstarszych drzew w tym parku, a w latach 2019-2020 park przeszedł rewitalizację, która obejmowała remont alejek, nowe meble miejskie, nasadzenia, budowę placu zabaw oraz powiększenie parku o około 600 m².

Adres: Park o powierzchni 2,3 ha, położony w obrębie ulic Składowej, Kilińskiego, Narutowicza i Polskiej Organizacji Wojskowej.

Park im. Henryka Sienkiewicza powstał jako trzeci park publiczny w Łodzi 1875 w roku. Park został otwarty dla mieszkańców Łodzi w 1899 roku i pierwotnie nosił nazwę „Mikołajewskiego Ogrodu Miejskiego”, o czym informowała pamiątkowa tablica umocowana na kamieniu przy bramie od strony zachodniej. Od 1916 roku park nosi nazwę im. Henryka Sienkiewicza, nadaną mu po śmierci pisarza. Od strony ul. Sienkiewicza park ma charakter parku francuskiego z symetrycznymi parterami kwiatowymi, od strony ul. Kilińskiego zaś ma charakter pejzażowy (angielski) z szerokimi alejkami wśród drzew i krzewów. W czerwcu 2009 w parku Sienkiewicza powstało pierwsze w mieście miejsce, w którym można swobodnie wygłaszać swoje poglądy – w tym organizować wiece, debaty oraz spotkania powyżej 15 osób bez uzyskiwania specjalnych zezwoleń. Idea miejsca wzorowana jest na londyńskim Hyde Parku. 10 października 2012 w parku Sienkiewicza uroczyście odsłonięto pomnik Plastusia, piątą rzeźbę stworzoną w ramach szlaku turystycznego Łódź Bajkowa.

Adres: Park o powierzchni 5,2 ha, położony w obrębie ulic Kilińskiego, Sienkiewicza i Tuwima.

Park im. Stanisława Staszica powstał w 1901 jako czwarty park miejski w Łodzi. Początkowo park określano jako Ogród na Dzielnej lub park miejski Przy Dzielnej – obecną nazwę otrzymał w 1918. W 1912 z okazji Wystawy Rzemieślniczo-Przemysłowej w parku powstał Pomnik Pracy („symbol miasta pracy”), a po nadaniu parkowi imienia Stanisława Staszica, wzniesiono w nim pomnik patrona sfinansowany przez Stowarzyszenie Techników – oba pomniki zostały zniszczone w czasie II wojny światowej. Nowy pomnik Staszica autorstwa Kazimierza Karpińskiego odsłonięto w 1984 roku podczas trwania Kongresu Techników Naczelnej Organizacji Technicznej. Stanisław Staszic jest uznawany przez łodzian za jednego z „ojców miasta” – ludzi, którzy szczególnie przysłużyli się rozwojowi Łodzi. W 1912 w parku zbudowano również muszlę koncertową – przerobioną następnie na letni teatr (budynek nie istnieje). W parku znajdują się cztery drzewa i dwa głazy narzutowe ustanowione pomnikami przyrody.

Adres: Park o powierzchni 4,1 ha, położony w obrębie ulic Narutowicza, Uniwersyteckiej, Jaracza i Wierzbowej.

Historia Parku Helenów zaczyna się od trzech braci, tj. Ludwika, Zenona i Fryderyka, którzy po śmierci ojca Karola Anstadta (1874) i przejęciu zarządzania istniejącym zaraz obok browarem postanowili założyć park. Później do pomysłodawców dołączył także Karol Anstadt junior. W 1881 roku całą czwórka uzyskala pozwolenie władz na budowę parku, który od imienia żon braci – Ludwika (Heleny z Nestlerów) i Zenona (Heleny z Lemmów) – nazwany został Helenowem. Wśród atrakcji parku wymienić można: stawy z przystanią dla łódek, wodotryskami i kamienną kaskadą na skarpie, różane aleje, zwierzyniec (urządzony w marcu 1890 roku, w którym oglądać można było parę niedźwiedzi, tresowanego szympansa, jelenie, daniele, sarny, dziki i zające), grotę z lawy wulkanicznej, tarasy, bogate kwietniki, muszlę koncertową, tor kolarski, korty tenisowe i boisko. Od wejścia do wnętrza parku prowadziła aleja wysadzana gruszami, później zamienionymi na dęby czerwone i klony.

Adres: Park o powierzchni 12 ha, położony pomiędzy ulicami Północną, Źródłową i Smugową.

Park Staromiejski (tzw. Park Śledzia) - nazywany jest tak potocznie przez łodzian prawdopodobnie od zlokalizowanego w tym miejscu przed II wojną światową targu rybnego. Powstał w latach 1951–1953 według projektu K. Chrabelskiego. Miejsce, w którym znajduje się park, niemal do końca XIX wieku było zbiornikiem wodnym (tzw. Staw na rzece Łódce). Gdy zbiornik osuszono, a płynącą tamtędy rzekę ujęto w kanał, okolica została ściśle zabudowana. Mieszkali tu przede wszystkim wyznawcy judaizmu. W północnych krańcach dzisiejszego parku stanęła synagoga wielka, tzw. Altstedt. W 1941 roku władze okupacyjne zdecydowały o wyburzeniu części budynków, chcąc w ten sposób zarysować południową granicę Litzmannstadt Ghetto. Po wojnie postanowiono w tej okolicy stworzyć teren zielony. W parku znajduje się staw na rzece Łódce, rzeźba Henryka Burzeca, rzeźba Całoroczny Zegar Słoneczny i pomnik Dekalogu (Mojżesza), fontanna, pomnik Aleksandra Kamińskiego i stoliki szachowe.

Adres: Park o powierzchni 17 ha, położony pomiędzy ulicami Zachodnią, Ogrodową, Północną, Franciszkańską i Wolborską, przedzielony Nowomiejską.

Park na Zdrowiu, to zabytkowy i największy park w Łodzi, rozciągający się na powierzchni 188,21 ha. Park powstał na terenach należących niegdyś do lasów miejskich. Pierwsza koncepcja zagospodarowania tego terenu jako parku pochodziła z 1904 roku i należała do Teodora Chrząńskiego (twórcy parku Poniatowskiego i parku Sienkiewicza), nie została ona jednak nigdy zrealizowana. We wszystkich koncepcjach starano się zachować resztki pozostałego lasu i wyznaczyć tereny przeznaczone pod sport i rekreację. Park zachował taki charakter do dzisiaj. Wstępne prace nad zagospodarowaniem parku rozpoczęto w latach 20. XX wieku. Do 1928 roku dosadzono na tym terenie prawie 300 000 sztuk drzew, wykopano stawy i rozpoczęto prace nad terenami sportowymi. W latach 30. XX wieku urządzono ogród zoologiczny, zakończono budowę stadionu, ogródka jordanowskiego, strzelnicy oraz wieży spadochronowej.

Adres: Park o powierzchni 188,2 ha, położony w rejonie alei Unii Lubelskiej i ulic: Srebrzyńskiej, Krakowskiej, Krzemienieckiej i Konstantynowskiej.

Park im. księcia Józefa Poniatowskiego był realizowany w latach 1904-1910 wg projektu Teodora Chrząńskiego i Waleriana Kornenberga, 1910 z inicjatywy władz miasta, na terenach dawnych lasów miejskich, sięgających znacznie dalej na północ niż obecny park (obejmowały m.in. tereny obecnego szpitala, kościoła i wytwórni filmowej). Jest to jeden z największych i najpiękniejszych parków w Łodzi. Dawna nazwa brzmiała „Ogród przy ulicy Pańskiej”. Od 1917 park nosi imię księcia Poniatowskiego. Park posiada oryginalny plan przestrzenny, symetryczny i regularny, z alejkami, zakątkami, trawnikami. Plan parku łączył w sobie elementy naturalnego parku angielskiego i kształtowanego ręką ogrodnika parku francuskiego. Drzewostan jest bardzo różnorodny. W parku rośnie 14 drzew uznanych za pomniki przyrody, a cały park wpisany jest do rejestru zabytków. Na szczególną uwagę zasługują m.in.: perełkowce japońskie, głóg czarny, jarząb szwedzki, jałowiec sawina. Osobliwością jest trójiglicznia, którą można podziwiać w okolicy ulicy Łąkowej.

Adres: Park o powierzchni 41,6 ha, położony pomiędzy ulicami: Żeromskiego, Mickiewicza, Jana Pawła II i Parkową.

Park 3 Maja to zabytkowy park, który został założony w 1915 roku park jest pozostałością po lesie miejskim, stanowiącym w przeszłości element Puszczy Łódzkiej. Dawny las miejski zajmował trzykrotnie większy teren niż obecnie: od południa sięgał on aż do ulicy Rokicińskiej. Podczas I wojny światowej większość drzew ulokowanych na południe od poprowadzonej w 1864 roku linii kolejowej padła ofiarą mieszkańców poszukujących drewna na opał. Po zakończeniu wojny leżącą na północ od torów resztkę lasu przekształcono w park. Obecnie park pełni podobne funkcje jak w chwili jego założenia: liczne obiekty sportowe (korty tenisowe, 4 boiska piłkarskie, bieżnia) i rekreacyjne (m.in. miasteczko ruchu drogowego) oraz alejki spacerowe tętnią życiem, będąc miejscem wypoczynku i rekreacji okolicznych mieszkańców. Rosną w nim dwa drzewa uznane za pomniki przyrody.

Adres: Park o powierzchni 23,5 ha, położony w rejonie ulic Kopcińskiego i Małachowskiego.

Park Julianowski to zabytkowy park znajdujący się w obniżeniu, rozciąga się wzdłuż doliny rzeki Sokołówki. Prawdopodobnie w średniowieczu był tu drewniany gródek obronny. Później wieś należała do niewielkich dóbr szlacheckich. W latach 80. XIX wieku posiadłość nabył łódzki fabrykant Juliusz Heinzel (od jego imienia wywodzi się nazwa parku) i około 1890 roku wybudował tu za sumę 60 000 rubli pałac inspirowany formami włoskiego renesansu, z widokiem na stawy. Obok pałacu mieścił się zwierzyniec i sad. Dokonano wtedy przebudowy parku, m.in. wybudowano liczne schody, fontanny, kaskady, mostki oraz dosadzono wiele egzotycznych drzew. W parku Mickiewicza znajduje się dwadzieścia drzew wpisanych na listę pomników przyrody (np. dąb „Kosynier”). W latach 50. XX w. istniejące stawy przebudowano i wyregulowano, nadając im obecny wygląd. Ich oś stanowi rzeka Sokołówka. Z tego okresu pochodzi również muszla koncertowa wybudowana przez Wydział Kultury Miasta Łodzi.

Adres: Park o powierzchni 49,4 ha, znajdujący się w osiedlu Julianów, obrębie ulic: Zgierskiej, Sowińskiego, Jaworowej, Folwarcznej, al. Róż, Karłowicza.

Historia Park Klepacza wiąże się z dziejami rodu Richterów, łódzkich fabrykantów. Wybudowane na przełomie XIX i XX w. reprezentacyjne siedziby przemysłowców zostały otoczone ogrodami ozdobnymi, które dziś tworzą park. Za datę jego powstania przyjmuje się rok 1904 – datę umieszczoną na ozdobnej bramie wjazdowej do rezydencji Rheinholda Richtera od strony ul. Skorupki. Spośród rosnących w parku drzew aż 24 zostało uznanych za pomniki przyrody, wśród nich XIX-wieczny dąb Fabrykant z potężnymi, rozłożystymi konarami (obwód pnia 455 cm, rozpiętość korony ponad 30 m) – rzadko spotykane drzewo takich kształtów i rozmiarów. Różnorodność biologiczna parku jest dość duża - 70 taksonów (gatunków i odmian), w tym 46 drzew i krzewów. Szczególną osobliwością parku jest cebulica syberyjska, która wczesną wiosną pokrywa trawniki łanami lazurowoniebieskich kwiatków. Jest to jedyne miejsce w Polsce spośród miejskich parków z tak dużym skupiskiem tych roślin. W parku znajdują się dwie zabytkowe wille: Reinholda Richtera i Józefa Richtera.

Adres: Park o powierzchni 3,3 ha, położony pomiędzy ulicą Wólczańską, Skorupki i al. Politechniki.

Park Źródliska I oraz Park Źródliska II są najstarszymi łódzkimi parkami. Tworzyły one niegdyś jeden park zwany Ogrodem Spacerowym, a także Ogrodem angielskim, który został założony w 1840 roku i był do roku 1875 jedynym parkiem miejskim. Wtedy to w granice Łodzi włączono część lasu rządowego leśnictwa Łaznów. „Nowa Dzielnica” została podzielona na działki budowlane, wyznaczono teren pod targowisko zwane Wodnym Rynkiem (obecnie Plac Zwycięstwa), pozostawiono także fragment na urządzenie ogrodu. Wówczas park miał charakter leśny, porastały go olsze, graby, dęby, lipy oraz świerki, tylko boki obsadzone były drzewami owocowymi, teren obfitował w źródła, a jego podłoże było błotniste. Wytyczono na jego obszarze dwie główne aleje spacerowe biegnące po przekątnych, przecinające się w centralnym miejscu parku. Pod koniec lat 40. XIX wieku postawiono w parku kilkanaście ławek, wykonano kilka mostków oraz 2 altany, zatrudniono także ogrodnika do stałej opieki nad parkiem.

Adres: Park o powierzchni 17,2 ha, położony w obrębie ulic Przędzalnianej, Fabrycznej, Targowej i Piłsudskiego.

Park im. Stanisława Moniuszki w Łodzi (dawniej Park Kolejowy lub też Ogród Kolejowy; w języku jidysz nazywany Koligurtn), to drugi najstarszy park w Łodzi i został utworzony w 1875 roku jako skwer publiczny (później zwany Parkiem Kolejowym) z myślą o ludziach korzystających z dworca kolejowego Łódź Fabryczna, którego gmach wzniesiono w 1868 roku. Na terenie dzisiejszego parku znajdował się las, zaistniała zatem konieczność wybudowania ścieżek doprowadzających do dworca. Pierwsze plany parku wykonał architekt miejski Hilary Majewski. Był to drugi park w Łodzi (pierwszym był park „Źródliska” założony w roku 1840). W parku znajduje się pomnik przyrody: buk pospolity. W 2000 roku przeprowadzono specjalistyczną pielęgnację najstarszych drzew w tym parku, a w latach 2019-2020 park przeszedł rewitalizację, która obejmowała remont alejek, nowe meble miejskie, nasadzenia, budowę placu zabaw oraz powiększenie parku o około 600 m².

Adres: Park o powierzchni 2,3 ha, położony w obrębie ulic Składowej, Kilińskiego, Narutowicza i Polskiej Organizacji Wojskowej.

Park im. Henryka Sienkiewicza powstał jako trzeci park publiczny w Łodzi 1875 w roku. Park został otwarty dla mieszkańców Łodzi w 1899 roku i pierwotnie nosił nazwę „Mikołajewskiego Ogrodu Miejskiego”, o czym informowała pamiątkowa tablica umocowana na kamieniu przy bramie od strony zachodniej. Od 1916 roku park nosi nazwę im. Henryka Sienkiewicza, nadaną mu po śmierci pisarza. Od strony ul. Sienkiewicza park ma charakter parku francuskiego z symetrycznymi parterami kwiatowymi, od strony ul. Kilińskiego zaś ma charakter pejzażowy (angielski) z szerokimi alejkami wśród drzew i krzewów. W czerwcu 2009 w parku Sienkiewicza powstało pierwsze w mieście miejsce, w którym można swobodnie wygłaszać swoje poglądy – w tym organizować wiece, debaty oraz spotkania powyżej 15 osób bez uzyskiwania specjalnych zezwoleń. Idea miejsca wzorowana jest na londyńskim Hyde Parku. 10 października 2012 w parku Sienkiewicza uroczyście odsłonięto pomnik Plastusia, piątą rzeźbę stworzoną w ramach szlaku turystycznego Łódź Bajkowa.

Adres: Park o powierzchni 5,2 ha, położony w obrębie ulic Kilińskiego, Sienkiewicza i Tuwima.

Park im. Stanisława Staszica powstał w 1901 jako czwarty park miejski w Łodzi. Początkowo park określano jako Ogród na Dzielnej lub park miejski Przy Dzielnej – obecną nazwę otrzymał w 1918. W 1912 z okazji Wystawy Rzemieślniczo-Przemysłowej w parku powstał Pomnik Pracy („symbol miasta pracy”), a po nadaniu parkowi imienia Stanisława Staszica, wzniesiono w nim pomnik patrona sfinansowany przez Stowarzyszenie Techników – oba pomniki zostały zniszczone w czasie II wojny światowej. Nowy pomnik Staszica autorstwa Kazimierza Karpińskiego odsłonięto w 1984 roku podczas trwania Kongresu Techników Naczelnej Organizacji Technicznej. Stanisław Staszic jest uznawany przez łodzian za jednego z „ojców miasta” – ludzi, którzy szczególnie przysłużyli się rozwojowi Łodzi. W 1912 w parku zbudowano również muszlę koncertową – przerobioną następnie na letni teatr (budynek nie istnieje). W parku znajdują się cztery drzewa i dwa głazy narzutowe ustanowione pomnikami przyrody.

Adres: Park o powierzchni 4,1 ha, położony w obrębie ulic Narutowicza, Uniwersyteckiej, Jaracza i Wierzbowej.

Historia Parku Helenów zaczyna się od trzech braci, tj. Ludwika, Zenona i Fryderyka, którzy po śmierci ojca Karola Anstadta (1874) i przejęciu zarządzania istniejącym zaraz obok browarem postanowili założyć park. Później do pomysłodawców dołączył także Karol Anstadt junior. W 1881 roku całą czwórka uzyskala pozwolenie władz na budowę parku, który od imienia żon braci – Ludwika (Heleny z Nestlerów) i Zenona (Heleny z Lemmów) – nazwany został Helenowem. Wśród atrakcji parku wymienić można: stawy z przystanią dla łódek, wodotryskami i kamienną kaskadą na skarpie, różane aleje, zwierzyniec (urządzony w marcu 1890 roku, w którym oglądać można było parę niedźwiedzi, tresowanego szympansa, jelenie, daniele, sarny, dziki i zające), grotę z lawy wulkanicznej, tarasy, bogate kwietniki, muszlę koncertową, tor kolarski, korty tenisowe i boisko. Od wejścia do wnętrza parku prowadziła aleja wysadzana gruszami, później zamienionymi na dęby czerwone i klony.

Adres: Park o powierzchni 12 ha, położony pomiędzy ulicami Północną, Źródłową i Smugową.

Park Staromiejski (tzw. Park Śledzia) - nazywany jest tak potocznie przez łodzian prawdopodobnie od zlokalizowanego w tym miejscu przed II wojną światową targu rybnego. Powstał w latach 1951–1953 według projektu K. Chrabelskiego. Miejsce, w którym znajduje się park, niemal do końca XIX wieku było zbiornikiem wodnym (tzw. Staw na rzece Łódce). Gdy zbiornik osuszono, a płynącą tamtędy rzekę ujęto w kanał, okolica została ściśle zabudowana. Mieszkali tu przede wszystkim wyznawcy judaizmu. W północnych krańcach dzisiejszego parku stanęła synagoga wielka, tzw. Altstedt. W 1941 roku władze okupacyjne zdecydowały o wyburzeniu części budynków, chcąc w ten sposób zarysować południową granicę Litzmannstadt Ghetto. Po wojnie postanowiono w tej okolicy stworzyć teren zielony. W parku znajduje się staw na rzece Łódce, rzeźba Henryka Burzeca, rzeźba Całoroczny Zegar Słoneczny i pomnik Dekalogu (Mojżesza), fontanna, pomnik Aleksandra Kamińskiego i stoliki szachowe.

Adres: Park o powierzchni 17 ha, położony pomiędzy ulicami Zachodnią, Ogrodową, Północną, Franciszkańską i Wolborską, przedzielony Nowomiejską.

Park na Zdrowiu, to zabytkowy i największy park w Łodzi, rozciągający się na powierzchni 188,21 ha. Park powstał na terenach należących niegdyś do lasów miejskich. Pierwsza koncepcja zagospodarowania tego terenu jako parku pochodziła z 1904 roku i należała do Teodora Chrząńskiego (twórcy parku Poniatowskiego i parku Sienkiewicza), nie została ona jednak nigdy zrealizowana. We wszystkich koncepcjach starano się zachować resztki pozostałego lasu i wyznaczyć tereny przeznaczone pod sport i rekreację. Park zachował taki charakter do dzisiaj. Wstępne prace nad zagospodarowaniem parku rozpoczęto w latach 20. XX wieku. Do 1928 roku dosadzono na tym terenie prawie 300 000 sztuk drzew, wykopano stawy i rozpoczęto prace nad terenami sportowymi. W latach 30. XX wieku urządzono ogród zoologiczny, zakończono budowę stadionu, ogródka jordanowskiego, strzelnicy oraz wieży spadochronowej.

Adres: Park o powierzchni 188,2 ha, położony w rejonie alei Unii Lubelskiej i ulic: Srebrzyńskiej, Krakowskiej, Krzemienieckiej i Konstantynowskiej.

Park im. księcia Józefa Poniatowskiego był realizowany w latach 1904-1910 wg projektu Teodora Chrząńskiego i Waleriana Kornenberga, 1910 z inicjatywy władz miasta, na terenach dawnych lasów miejskich, sięgających znacznie dalej na północ niż obecny park (obejmowały m.in. tereny obecnego szpitala, kościoła i wytwórni filmowej). Jest to jeden z największych i najpiękniejszych parków w Łodzi. Dawna nazwa brzmiała „Ogród przy ulicy Pańskiej”. Od 1917 park nosi imię księcia Poniatowskiego. Park posiada oryginalny plan przestrzenny, symetryczny i regularny, z alejkami, zakątkami, trawnikami. Plan parku łączył w sobie elementy naturalnego parku angielskiego i kształtowanego ręką ogrodnika parku francuskiego. Drzewostan jest bardzo różnorodny. W parku rośnie 14 drzew uznanych za pomniki przyrody, a cały park wpisany jest do rejestru zabytków. Na szczególną uwagę zasługują m.in.: perełkowce japońskie, głóg czarny, jarząb szwedzki, jałowiec sawina. Osobliwością jest trójiglicznia, którą można podziwiać w okolicy ulicy Łąkowej.

Adres: Park o powierzchni 41,6 ha, położony pomiędzy ulicami: Żeromskiego, Mickiewicza, Jana Pawła II i Parkową.

Park 3 Maja to zabytkowy park, który został założony w 1915 roku park jest pozostałością po lesie miejskim, stanowiącym w przeszłości element Puszczy Łódzkiej. Dawny las miejski zajmował trzykrotnie większy teren niż obecnie: od południa sięgał on aż do ulicy Rokicińskiej. Podczas I wojny światowej większość drzew ulokowanych na południe od poprowadzonej w 1864 roku linii kolejowej padła ofiarą mieszkańców poszukujących drewna na opał. Po zakończeniu wojny leżącą na północ od torów resztkę lasu przekształcono w park. Obecnie park pełni podobne funkcje jak w chwili jego założenia: liczne obiekty sportowe (korty tenisowe, 4 boiska piłkarskie, bieżnia) i rekreacyjne (m.in. miasteczko ruchu drogowego) oraz alejki spacerowe tętnią życiem, będąc miejscem wypoczynku i rekreacji okolicznych mieszkańców. Rosną w nim dwa drzewa uznane za pomniki przyrody.

Adres: Park o powierzchni 23,5 ha, położony w rejonie ulic Kopcińskiego i Małachowskiego.

Park Julianowski to zabytkowy park znajdujący się w obniżeniu, rozciąga się wzdłuż doliny rzeki Sokołówki. Prawdopodobnie w średniowieczu był tu drewniany gródek obronny. Później wieś należała do niewielkich dóbr szlacheckich. W latach 80. XIX wieku posiadłość nabył łódzki fabrykant Juliusz Heinzel (od jego imienia wywodzi się nazwa parku) i około 1890 roku wybudował tu za sumę 60 000 rubli pałac inspirowany formami włoskiego renesansu, z widokiem na stawy. Obok pałacu mieścił się zwierzyniec i sad. Dokonano wtedy przebudowy parku, m.in. wybudowano liczne schody, fontanny, kaskady, mostki oraz dosadzono wiele egzotycznych drzew. W parku Mickiewicza znajduje się dwadzieścia drzew wpisanych na listę pomników przyrody (np. dąb „Kosynier”). W latach 50. XX w. istniejące stawy przebudowano i wyregulowano, nadając im obecny wygląd. Ich oś stanowi rzeka Sokołówka. Z tego okresu pochodzi również muszla koncertowa wybudowana przez Wydział Kultury Miasta Łodzi.

Adres: Park o powierzchni 49,4 ha, znajdujący się w osiedlu Julianów, obrębie ulic: Zgierskiej, Sowińskiego, Jaworowej, Folwarcznej, al. Róż, Karłowicza.

Historia Park Klepacza wiąże się z dziejami rodu Richterów, łódzkich fabrykantów. Wybudowane na przełomie XIX i XX w. reprezentacyjne siedziby przemysłowców zostały otoczone ogrodami ozdobnymi, które dziś tworzą park. Za datę jego powstania przyjmuje się rok 1904 – datę umieszczoną na ozdobnej bramie wjazdowej do rezydencji Rheinholda Richtera od strony ul. Skorupki. Spośród rosnących w parku drzew aż 24 zostało uznanych za pomniki przyrody, wśród nich XIX-wieczny dąb Fabrykant z potężnymi, rozłożystymi konarami (obwód pnia 455 cm, rozpiętość korony ponad 30 m) – rzadko spotykane drzewo takich kształtów i rozmiarów. Różnorodność biologiczna parku jest dość duża - 70 taksonów (gatunków i odmian), w tym 46 drzew i krzewów. Szczególną osobliwością parku jest cebulica syberyjska, która wczesną wiosną pokrywa trawniki łanami lazurowoniebieskich kwiatków. Jest to jedyne miejsce w Polsce spośród miejskich parków z tak dużym skupiskiem tych roślin. W parku znajdują się dwie zabytkowe wille: Reinholda Richtera i Józefa Richtera.

Adres: Park o powierzchni 3,3 ha, położony pomiędzy ulicą Wólczańską, Skorupki i al. Politechniki.

Zespół fabryczno-mieszkalny nad rzeką Jasień zbudowany został w XIX wieku przez Karola Scheiblera, najbogatszego łódzkiego przemysłowca. Powstał na miejscu dawnej osady młyńskiej. Stanowił samowystarczalne miasto w mieście wzorowane na angielskich osadach przemysłowych. Były tu budynki fabryczne m.in. ogromna, przypominająca zamek przędzalnia, magazyny, famuły (domy robotnicze), szkoła, remiza straży ogniowej, szpital, gazownia, klub fabryczny, konsumy (sklepy), rezydencje właścicieli, a także bocznica kolejowa. Upadek przemysłu włókienniczego wymusił zmianę funkcji osiedla. Dziś Księży Młyn jest magnesem przyciągającym turystów, artystów i fotografów, jest miejscem, gdzie można poczuć klimat dawnej Łodzi. Osiedle systematycznie jest odnawiane, a jego wielkim atutem jest duża ilość zieleni. Organizowane są tu cykliczne pikniki, kiermasze i koncerty.

Adres: ul. Tymienieckiego 25C

W latach 70. XIX w. Izrael Kalmanowicz Poznański, właściciel kompleksu przemysłowego przy ulicy Ogrodowej, rozpoczął budowę zakładu przy skrzyżowaniu ulic Ogrodowej i Zachodniej. Szybki rozwój przedsiębiorstwa i korzystna koniunktura poskutkowały wzniesieniem jednego z największych budynków fabrycznych w mieście – przędzalni przy ul. Ogrodowej. W sąsiedztwie stanął również pałac Izraela Poznańskiego wyróżniający się urządzoną z przepychem elewacją i bogatymi wnętrzami. W skład imperium wchodziły również domy robotnicze oraz pałace potomków: Maurycego i Karola Poznańskich. Po okresie II wojny światowej fabryka Poznańskich przeszła pod zarząd państwowy i funkcjonowała pod nazwą „Poltex” do lat 90-tych XX wieku. W dniu obecnym tereny głównego kompleksu przemysłowego zajmuje centrum handlowo-rozrywkowo-kulturalne Manufaktura. W pałacu Izraela Poznańskiego swoją siedzibę ma Muzeum Miasta Łodzi, pałac Karola Poznańskiego jest siedzibą Akademii Muzycznej zaś w pałacu Maurycego Poznańskiego znajduje się Muzeum Sztuki.

Adres: ul. Drewnowska 58

Biała Fabryka jest jednym z ważniejszych symboli dawnej Łodzi i jej włókienniczej historii. To tutaj powstała pierwsza w Łodzi zmechanizowana przędzalnia i tkalnia bawełny. W Białej Fabryce została uruchomiona pierwsza w mieście maszyna parowa, a co za tym idzie stanął tu też pierwszy komin fabryczny. Kompleks swoją nazwę zawdzięcza charakterystycznemu jasnemu tynkowi, który znacząco wyróżniał go wśród innych późniejszych, na ogół nieotynkowanych budynków fabrycznych. Trzypiętrowy gmach fabryki przy ul. Piotrkowskiej 282 został zbudowany przez Ludwika Geyera i powstał w latach 1835-1838. Nieco później (1847 rok) dobudowano skrzydło południowe, a w 1886 roku zabudowa została uzupełniona o skrzydło wschodnie. Czteroskrzydłowa fabryka z budynkiem Starej Kotłowni pośrodku dziedzińca, z wysokim kominem, dwiema wieżami kurzowymi i dwiema wieżami ciśnień jest wyjątkowym rozwiązaniem architektury industrialnej, niespotykanym w innych fabrykach. Obecnie w kompleksie znajdują się sale wystawowe, biura, sale konferencyjne oraz magazyny.

Adres: ul. Piotrkowska 282/284

Budowę elektrowni przy ulicy Targowej rozpoczęto 26 maja 1906 roku; druga pod względem wielkości w Królestwie Polskim, była wybitnie „siłowa” – około 90% energii sprzedawanej w pierwszych latach jej działania służyło do napędzania silników w zakładach przemysłowych. W tamtych czasach była to inwestycja, która poprawiła jakość powietrza w fabrycznym mieście, ponieważ najnowocześniejsze zakłady rezygnowały z lokalnych kotłowni. Po II wojnie światowej EC-1 produkowała głownie parę technologiczną dla łódzkiego przemysłu. Jej likwidacja nastąpiła w 2005 roku. Po rewitalizacji obiektu dawnej elektrowni, trwającej od 2006 roku, powstała instytucja „EC1 Łódź – Miasto Kultury”. W murach dawnej elektrowni znajdują się Centrum Nauki i Techniki, Planetarium, Centrum Komiksu i Narracji Interaktywnej, Narodowe Centrum Kultury Filmowej oraz Łódź Film Commission.

Adres: ul. Targowa 1/3

W 1902 roku powstała rozlewnia Monopolu Wódczanego. Budynek projektował znany w Łodzi architekt Franciszek Chełmiński. Od 1927 roku produkowano tu alkohol i denaturat. Po wojnie zakład wznowił działalność zwiększając produkcję, a od 1963 roku funkcjonował jako Łódzkie Zakłady Przemysłu Spirytusowego POLMOS. W latach 90. produkcja spadała, w kwietniu 2007 roku z taśmy zeszła ostatnia butelka wódki, a 1 czerwca 2008 roku zakłady zakończyły dotychczasową działalność. W roku 2013, dzięki rewitalizacji rozpoczęła się nowa era jednego z najcenniejszych łódzkich zabytków - powstała nowoczesna pofabryczna przestrzeń, łącząca funkcje handlowe, biurowe, kulturalne i rekreacyjne. Dziś to przestrzeń o wielu funkcjach z klimatycznymi uliczkami, ciągiem restauracji tworzących kulinarny pasaż, przestrzenią muzealną i sceną teatralną oraz koncertową.

Adres: ul. Kopcińskiego 62

Hala fabryczna została zaprojektowana przez Edwarda Creutzburga - gdy funkcjonowała wytwarzano w niej taśmy, koronki oraz guziki kokosowe. U szczytu świetności, czyli pierwszym dziesięcioleciu XX wieku w zakładzie pracowało około 420 osób. W roku 1930, po śmierci właściciela, budynek został przejęty przez jednego z dyrektorów, który w budynku stworzył firmę "E. Wever, dzierżawca Gustaw Patberg i Spółka" wytwarzającą taśmy, wstążki i koronki. W czasie trwania okupacji hitlerowskiej, obok Patberga w fabryce został Gustaw Triebe, który wykupił większość pomniejszych zakładów mieszczących się w fabryce. Po wojnie utworzono Zjednoczone Fabryki Tasiem i Wstążek Patberg i Triebe, a następnie Państwowe Zakłady Przemysłu Pasmanteryjnego Łódź – Południe. Aż do końca ubiegłego wieku obiekt należał do Zakładów Przemysłu Pasmanteryjnego "Lenora". Obecnie budynek jest własnością prywatną, nowy inwestor zmienia fabryczne hale na pomieszczenia biurowe.

Adres: ul. Wólczańska 83

Fabryka wybudowana w 1898 roku przy ówczesnej ulicy Dzikiej, według projektu Leona Lubotynowicza, dla łódzkiego fabrykanta Józefa Balle. W 1908 roku fabrykę pasów transmisyjnych, kupili Goldman Luzer i Michał Nutkiewicz. Po roku Michał Nutkiewicz pozostał już sam, zmieniając profil firmy z przędzalni wigoniowej na produkcję tkanin technicznych, płócien filtracyjnych i chust do pras olejarskich. W latach 1918-1922 fabryka należała do Idy Raschig. W 1984 roku budynek został wpisany do rejestru zabytków. Mieścił się w nim wówczas magazyn książek, należący do Domu Książki. W marcu 1998 roku budynek kupiła Agora S.A. na potrzeby łódzkiej Gazety Wyborczej, której redakcja wprowadziła się do nowej siedziby we wrześniu 2000 roku. W 2004 roku w budynku zostało otwarte łódzkie studio Radia Złote Przeboje. W ciągu trwającego dwa lata remontu, do zabytkowego muru dobudowano dwukondygnacyjny element w kształcie wachlarza. Został on, wraz z częścią starej fabryki od strony alei Piłsudskiego, wyłożony granitem.

Adres: ul. Sienkiewicza 72

W 1875 r. Karol Kretschmer rozpoczął produkcję kortów i wyrobów wełnianych w nowej tkalni parowej. W fabryce tej w 1910 r. działały 62 krosna ręczne oraz zatrudnionych było ponad 300 pracowników. Regres firmie przyniosła I wojna światowa. W 1925 r. kompleks fabryczny Kretschmera uległ pożarowi i w tym samym roku przejął go Państwowy Monopol Tytoniowy, który przeniósł się w to miejsce z ul. Kopcińskiego 58/60. Nowi właściciele w 1926 r. rozbudowali fabrykę o budynki w stylistyce modernistycznej według projektu architekta Milauera. Przedsiębiorstwo to funkcjonowało w tym miejscu do końca XX w., pod koniec swojej działalności działało pod nazwą „Łódzka Fabryka Papierosów”, produkując papierosy marek takich jak: Płaskie, Egipskie oraz Popularne. Po zamknięciu fabryki w 2001 r., została ona w 2007 r. kupiona przez grupę Arche. W 2010 r. firma ta dokonała rewitalizacji zabudowań, częściowo przeznaczając je na mieszkania oraz Hotel Tobaco. Od tego czasu cały kompleks po dawnej fabryce tytoniu znany jest pod nazwą Tobaco Park.

Adres: ul. Kopernika 64

Zespół fabryczno-mieszkalny nad rzeką Jasień zbudowany został w XIX wieku przez Karola Scheiblera, najbogatszego łódzkiego przemysłowca. Powstał na miejscu dawnej osady młyńskiej. Stanowił samowystarczalne miasto w mieście wzorowane na angielskich osadach przemysłowych. Były tu budynki fabryczne m.in. ogromna, przypominająca zamek przędzalnia, magazyny, famuły (domy robotnicze), szkoła, remiza straży ogniowej, szpital, gazownia, klub fabryczny, konsumy (sklepy), rezydencje właścicieli, a także bocznica kolejowa. Upadek przemysłu włókienniczego wymusił zmianę funkcji osiedla. Dziś Księży Młyn jest magnesem przyciągającym turystów, artystów i fotografów, jest miejscem, gdzie można poczuć klimat dawnej Łodzi. Osiedle systematycznie jest odnawiane, a jego wielkim atutem jest duża ilość zieleni. Organizowane są tu cykliczne pikniki, kiermasze i koncerty.

Adres: ul. Tymienieckiego 25C

W latach 70. XIX w. Izrael Kalmanowicz Poznański, właściciel kompleksu przemysłowego przy ulicy Ogrodowej, rozpoczął budowę zakładu przy skrzyżowaniu ulic Ogrodowej i Zachodniej. Szybki rozwój przedsiębiorstwa i korzystna koniunktura poskutkowały wzniesieniem jednego z największych budynków fabrycznych w mieście – przędzalni przy ul. Ogrodowej. W sąsiedztwie stanął również pałac Izraela Poznańskiego wyróżniający się urządzoną z przepychem elewacją i bogatymi wnętrzami. W skład imperium wchodziły również domy robotnicze oraz pałace potomków: Maurycego i Karola Poznańskich. Po okresie II wojny światowej fabryka Poznańskich przeszła pod zarząd państwowy i funkcjonowała pod nazwą „Poltex” do lat 90-tych XX wieku. W dniu obecnym tereny głównego kompleksu przemysłowego zajmuje centrum handlowo-rozrywkowo-kulturalne Manufaktura. W pałacu Izraela Poznańskiego swoją siedzibę ma Muzeum Miasta Łodzi, pałac Karola Poznańskiego jest siedzibą Akademii Muzycznej zaś w pałacu Maurycego Poznańskiego znajduje się Muzeum Sztuki.

Adres: ul. Drewnowska 58

Biała Fabryka jest jednym z ważniejszych symboli dawnej Łodzi i jej włókienniczej historii. To tutaj powstała pierwsza w Łodzi zmechanizowana przędzalnia i tkalnia bawełny. W Białej Fabryce została uruchomiona pierwsza w mieście maszyna parowa, a co za tym idzie stanął tu też pierwszy komin fabryczny. Kompleks swoją nazwę zawdzięcza charakterystycznemu jasnemu tynkowi, który znacząco wyróżniał go wśród innych późniejszych, na ogół nieotynkowanych budynków fabrycznych. Trzypiętrowy gmach fabryki przy ul. Piotrkowskiej 282 został zbudowany przez Ludwika Geyera i powstał w latach 1835-1838. Nieco później (1847 rok) dobudowano skrzydło południowe, a w 1886 roku zabudowa została uzupełniona o skrzydło wschodnie. Czteroskrzydłowa fabryka z budynkiem Starej Kotłowni pośrodku dziedzińca, z wysokim kominem, dwiema wieżami kurzowymi i dwiema wieżami ciśnień jest wyjątkowym rozwiązaniem architektury industrialnej, niespotykanym w innych fabrykach. Obecnie w kompleksie znajdują się sale wystawowe, biura, sale konferencyjne oraz magazyny.

Adres: ul. Piotrkowska 282/284

Budowę elektrowni przy ulicy Targowej rozpoczęto 26 maja 1906 roku; druga pod względem wielkości w Królestwie Polskim, była wybitnie „siłowa” – około 90% energii sprzedawanej w pierwszych latach jej działania służyło do napędzania silników w zakładach przemysłowych. W tamtych czasach była to inwestycja, która poprawiła jakość powietrza w fabrycznym mieście, ponieważ najnowocześniejsze zakłady rezygnowały z lokalnych kotłowni. Po II wojnie światowej EC-1 produkowała głownie parę technologiczną dla łódzkiego przemysłu. Jej likwidacja nastąpiła w 2005 roku. Po rewitalizacji obiektu dawnej elektrowni, trwającej od 2006 roku, powstała instytucja „EC1 Łódź – Miasto Kultury”. W murach dawnej elektrowni znajdują się Centrum Nauki i Techniki, Planetarium, Centrum Komiksu i Narracji Interaktywnej, Narodowe Centrum Kultury Filmowej oraz Łódź Film Commission.

Adres: ul. Targowa 1/3

W 1902 roku powstała rozlewnia Monopolu Wódczanego. Budynek projektował znany w Łodzi architekt Franciszek Chełmiński. Od 1927 roku produkowano tu alkohol i denaturat. Po wojnie zakład wznowił działalność zwiększając produkcję, a od 1963 roku funkcjonował jako Łódzkie Zakłady Przemysłu Spirytusowego POLMOS. W latach 90. produkcja spadała, w kwietniu 2007 roku z taśmy zeszła ostatnia butelka wódki, a 1 czerwca 2008 roku zakłady zakończyły dotychczasową działalność. W roku 2013, dzięki rewitalizacji rozpoczęła się nowa era jednego z najcenniejszych łódzkich zabytków - powstała nowoczesna pofabryczna przestrzeń, łącząca funkcje handlowe, biurowe, kulturalne i rekreacyjne. Dziś to przestrzeń o wielu funkcjach z klimatycznymi uliczkami, ciągiem restauracji tworzących kulinarny pasaż, przestrzenią muzealną i sceną teatralną oraz koncertową.

Adres: ul. Kopcińskiego 62

Hala fabryczna została zaprojektowana przez Edwarda Creutzburga - gdy funkcjonowała wytwarzano w niej taśmy, koronki oraz guziki kokosowe. U szczytu świetności, czyli pierwszym dziesięcioleciu XX wieku w zakładzie pracowało około 420 osób. W roku 1930, po śmierci właściciela, budynek został przejęty przez jednego z dyrektorów, który w budynku stworzył firmę "E. Wever, dzierżawca Gustaw Patberg i Spółka" wytwarzającą taśmy, wstążki i koronki. W czasie trwania okupacji hitlerowskiej, obok Patberga w fabryce został Gustaw Triebe, który wykupił większość pomniejszych zakładów mieszczących się w fabryce. Po wojnie utworzono Zjednoczone Fabryki Tasiem i Wstążek Patberg i Triebe, a następnie Państwowe Zakłady Przemysłu Pasmanteryjnego Łódź – Południe. Aż do końca ubiegłego wieku obiekt należał do Zakładów Przemysłu Pasmanteryjnego "Lenora". Obecnie budynek jest własnością prywatną, nowy inwestor zmienia fabryczne hale na pomieszczenia biurowe.

Adres: ul. Wólczańska 83

Fabryka wybudowana w 1898 roku przy ówczesnej ulicy Dzikiej, według projektu Leona Lubotynowicza, dla łódzkiego fabrykanta Józefa Balle. W 1908 roku fabrykę pasów transmisyjnych, kupili Goldman Luzer i Michał Nutkiewicz. Po roku Michał Nutkiewicz pozostał już sam, zmieniając profil firmy z przędzalni wigoniowej na produkcję tkanin technicznych, płócien filtracyjnych i chust do pras olejarskich. W latach 1918-1922 fabryka należała do Idy Raschig. W 1984 roku budynek został wpisany do rejestru zabytków. Mieścił się w nim wówczas magazyn książek, należący do Domu Książki. W marcu 1998 roku budynek kupiła Agora S.A. na potrzeby łódzkiej Gazety Wyborczej, której redakcja wprowadziła się do nowej siedziby we wrześniu 2000 roku. W 2004 roku w budynku zostało otwarte łódzkie studio Radia Złote Przeboje. W ciągu trwającego dwa lata remontu, do zabytkowego muru dobudowano dwukondygnacyjny element w kształcie wachlarza. Został on, wraz z częścią starej fabryki od strony alei Piłsudskiego, wyłożony granitem.

Adres: ul. Sienkiewicza 72

W 1875 r. Karol Kretschmer rozpoczął produkcję kortów i wyrobów wełnianych w nowej tkalni parowej. W fabryce tej w 1910 r. działały 62 krosna ręczne oraz zatrudnionych było ponad 300 pracowników. Regres firmie przyniosła I wojna światowa. W 1925 r. kompleks fabryczny Kretschmera uległ pożarowi i w tym samym roku przejął go Państwowy Monopol Tytoniowy, który przeniósł się w to miejsce z ul. Kopcińskiego 58/60. Nowi właściciele w 1926 r. rozbudowali fabrykę o budynki w stylistyce modernistycznej według projektu architekta Milauera. Przedsiębiorstwo to funkcjonowało w tym miejscu do końca XX w., pod koniec swojej działalności działało pod nazwą „Łódzka Fabryka Papierosów”, produkując papierosy marek takich jak: Płaskie, Egipskie oraz Popularne. Po zamknięciu fabryki w 2001 r., została ona w 2007 r. kupiona przez grupę Arche. W 2010 r. firma ta dokonała rewitalizacji zabudowań, częściowo przeznaczając je na mieszkania oraz Hotel Tobaco. Od tego czasu cały kompleks po dawnej fabryce tytoniu znany jest pod nazwą Tobaco Park.

Adres: ul. Kopernika 64

Zespół fabryczno-mieszkalny nad rzeką Jasień zbudowany został w XIX wieku przez Karola Scheiblera, najbogatszego łódzkiego przemysłowca. Powstał na miejscu dawnej osady młyńskiej. Stanowił samowystarczalne miasto w mieście wzorowane na angielskich osadach przemysłowych. Były tu budynki fabryczne m.in. ogromna, przypominająca zamek przędzalnia, magazyny, famuły (domy robotnicze), szkoła, remiza straży ogniowej, szpital, gazownia, klub fabryczny, konsumy (sklepy), rezydencje właścicieli, a także bocznica kolejowa. Upadek przemysłu włókienniczego wymusił zmianę funkcji osiedla. Dziś Księży Młyn jest magnesem przyciągającym turystów, artystów i fotografów, jest miejscem, gdzie można poczuć klimat dawnej Łodzi. Osiedle systematycznie jest odnawiane, a jego wielkim atutem jest duża ilość zieleni. Organizowane są tu cykliczne pikniki, kiermasze i koncerty.

Adres: ul. Tymienieckiego 25C

W latach 70. XIX w. Izrael Kalmanowicz Poznański, właściciel kompleksu przemysłowego przy ulicy Ogrodowej, rozpoczął budowę zakładu przy skrzyżowaniu ulic Ogrodowej i Zachodniej. Szybki rozwój przedsiębiorstwa i korzystna koniunktura poskutkowały wzniesieniem jednego z największych budynków fabrycznych w mieście – przędzalni przy ul. Ogrodowej. W sąsiedztwie stanął również pałac Izraela Poznańskiego wyróżniający się urządzoną z przepychem elewacją i bogatymi wnętrzami. W skład imperium wchodziły również domy robotnicze oraz pałace potomków: Maurycego i Karola Poznańskich. Po okresie II wojny światowej fabryka Poznańskich przeszła pod zarząd państwowy i funkcjonowała pod nazwą „Poltex” do lat 90-tych XX wieku. W dniu obecnym tereny głównego kompleksu przemysłowego zajmuje centrum handlowo-rozrywkowo-kulturalne Manufaktura. W pałacu Izraela Poznańskiego swoją siedzibę ma Muzeum Miasta Łodzi, pałac Karola Poznańskiego jest siedzibą Akademii Muzycznej zaś w pałacu Maurycego Poznańskiego znajduje się Muzeum Sztuki.

Adres: ul. Drewnowska 58

Biała Fabryka jest jednym z ważniejszych symboli dawnej Łodzi i jej włókienniczej historii. To tutaj powstała pierwsza w Łodzi zmechanizowana przędzalnia i tkalnia bawełny. W Białej Fabryce została uruchomiona pierwsza w mieście maszyna parowa, a co za tym idzie stanął tu też pierwszy komin fabryczny. Kompleks swoją nazwę zawdzięcza charakterystycznemu jasnemu tynkowi, który znacząco wyróżniał go wśród innych późniejszych, na ogół nieotynkowanych budynków fabrycznych. Trzypiętrowy gmach fabryki przy ul. Piotrkowskiej 282 został zbudowany przez Ludwika Geyera i powstał w latach 1835-1838. Nieco później (1847 rok) dobudowano skrzydło południowe, a w 1886 roku zabudowa została uzupełniona o skrzydło wschodnie. Czteroskrzydłowa fabryka z budynkiem Starej Kotłowni pośrodku dziedzińca, z wysokim kominem, dwiema wieżami kurzowymi i dwiema wieżami ciśnień jest wyjątkowym rozwiązaniem architektury industrialnej, niespotykanym w innych fabrykach. Obecnie w kompleksie znajdują się sale wystawowe, biura, sale konferencyjne oraz magazyny.

Adres: ul. Piotrkowska 282/284

Budowę elektrowni przy ulicy Targowej rozpoczęto 26 maja 1906 roku; druga pod względem wielkości w Królestwie Polskim, była wybitnie „siłowa” – około 90% energii sprzedawanej w pierwszych latach jej działania służyło do napędzania silników w zakładach przemysłowych. W tamtych czasach była to inwestycja, która poprawiła jakość powietrza w fabrycznym mieście, ponieważ najnowocześniejsze zakłady rezygnowały z lokalnych kotłowni. Po II wojnie światowej EC-1 produkowała głownie parę technologiczną dla łódzkiego przemysłu. Jej likwidacja nastąpiła w 2005 roku. Po rewitalizacji obiektu dawnej elektrowni, trwającej od 2006 roku, powstała instytucja „EC1 Łódź – Miasto Kultury”. W murach dawnej elektrowni znajdują się Centrum Nauki i Techniki, Planetarium, Centrum Komiksu i Narracji Interaktywnej, Narodowe Centrum Kultury Filmowej oraz Łódź Film Commission.

Adres: ul. Targowa 1/3

W 1902 roku powstała rozlewnia Monopolu Wódczanego. Budynek projektował znany w Łodzi architekt Franciszek Chełmiński. Od 1927 roku produkowano tu alkohol i denaturat. Po wojnie zakład wznowił działalność zwiększając produkcję, a od 1963 roku funkcjonował jako Łódzkie Zakłady Przemysłu Spirytusowego POLMOS. W latach 90. produkcja spadała, w kwietniu 2007 roku z taśmy zeszła ostatnia butelka wódki, a 1 czerwca 2008 roku zakłady zakończyły dotychczasową działalność. W roku 2013, dzięki rewitalizacji rozpoczęła się nowa era jednego z najcenniejszych łódzkich zabytków - powstała nowoczesna pofabryczna przestrzeń, łącząca funkcje handlowe, biurowe, kulturalne i rekreacyjne. Dziś to przestrzeń o wielu funkcjach z klimatycznymi uliczkami, ciągiem restauracji tworzących kulinarny pasaż, przestrzenią muzealną i sceną teatralną oraz koncertową.

Adres: ul. Kopcińskiego 62

Hala fabryczna została zaprojektowana przez Edwarda Creutzburga - gdy funkcjonowała wytwarzano w niej taśmy, koronki oraz guziki kokosowe. U szczytu świetności, czyli pierwszym dziesięcioleciu XX wieku w zakładzie pracowało około 420 osób. W roku 1930, po śmierci właściciela, budynek został przejęty przez jednego z dyrektorów, który w budynku stworzył firmę "E. Wever, dzierżawca Gustaw Patberg i Spółka" wytwarzającą taśmy, wstążki i koronki. W czasie trwania okupacji hitlerowskiej, obok Patberga w fabryce został Gustaw Triebe, który wykupił większość pomniejszych zakładów mieszczących się w fabryce. Po wojnie utworzono Zjednoczone Fabryki Tasiem i Wstążek Patberg i Triebe, a następnie Państwowe Zakłady Przemysłu Pasmanteryjnego Łódź – Południe. Aż do końca ubiegłego wieku obiekt należał do Zakładów Przemysłu Pasmanteryjnego "Lenora". Obecnie budynek jest własnością prywatną, nowy inwestor zmienia fabryczne hale na pomieszczenia biurowe.

Adres: ul. Wólczańska 83

Fabryka wybudowana w 1898 roku przy ówczesnej ulicy Dzikiej, według projektu Leona Lubotynowicza, dla łódzkiego fabrykanta Józefa Balle. W 1908 roku fabrykę pasów transmisyjnych, kupili Goldman Luzer i Michał Nutkiewicz. Po roku Michał Nutkiewicz pozostał już sam, zmieniając profil firmy z przędzalni wigoniowej na produkcję tkanin technicznych, płócien filtracyjnych i chust do pras olejarskich. W latach 1918-1922 fabryka należała do Idy Raschig. W 1984 roku budynek został wpisany do rejestru zabytków. Mieścił się w nim wówczas magazyn książek, należący do Domu Książki. W marcu 1998 roku budynek kupiła Agora S.A. na potrzeby łódzkiej Gazety Wyborczej, której redakcja wprowadziła się do nowej siedziby we wrześniu 2000 roku. W 2004 roku w budynku zostało otwarte łódzkie studio Radia Złote Przeboje. W ciągu trwającego dwa lata remontu, do zabytkowego muru dobudowano dwukondygnacyjny element w kształcie wachlarza. Został on, wraz z częścią starej fabryki od strony alei Piłsudskiego, wyłożony granitem.

Adres: ul. Sienkiewicza 72

W 1875 r. Karol Kretschmer rozpoczął produkcję kortów i wyrobów wełnianych w nowej tkalni parowej. W fabryce tej w 1910 r. działały 62 krosna ręczne oraz zatrudnionych było ponad 300 pracowników. Regres firmie przyniosła I wojna światowa. W 1925 r. kompleks fabryczny Kretschmera uległ pożarowi i w tym samym roku przejął go Państwowy Monopol Tytoniowy, który przeniósł się w to miejsce z ul. Kopcińskiego 58/60. Nowi właściciele w 1926 r. rozbudowali fabrykę o budynki w stylistyce modernistycznej według projektu architekta Milauera. Przedsiębiorstwo to funkcjonowało w tym miejscu do końca XX w., pod koniec swojej działalności działało pod nazwą „Łódzka Fabryka Papierosów”, produkując papierosy marek takich jak: Płaskie, Egipskie oraz Popularne. Po zamknięciu fabryki w 2001 r., została ona w 2007 r. kupiona przez grupę Arche. W 2010 r. firma ta dokonała rewitalizacji zabudowań, częściowo przeznaczając je na mieszkania oraz Hotel Tobaco. Od tego czasu cały kompleks po dawnej fabryce tytoniu znany jest pod nazwą Tobaco Park.

Adres: ul. Kopernika 64

Jeden z najlepszych przykładów architektury secesyjnej w Polsce i Europie. Zaprojektowana została około 1901 roku przez Gustawa Landau-Gutentegera, a powstała w latach 1902–1903. Od 1975 roku w willi mieści się oddział Miejskiej Galerii Sztuki (Galeria Willa). Elewacja budynku jest bogato zdobiona elementami roślinnymi. Do willi prowadzi wejście z portykiem wspartym na rzeźbach dwóch jabłoni. Stąd jej inna nazwa – "willa pod jabłoniami". Szczególnie bogate jest obramowanie jednego z okien na parterze przedstawiające dwa drzewa o bujnych koronach i splątanych korzeniach, w których ukrywa się lis. Parter składa się z gabinetu i dwóch sal wystawowych, których wnętrza zdobione są w stylu secesyjnym dekoracją stiukową w formie liści kasztanowca, kwiatów róży, jabłoni, maków oraz kącika muzycznego z mniejszymi wielobarwnymi witrażami. Zachowały się też oryginalne witraże: w oknie klatki schodowej, przedstawiający bosonogą kobietę w zielonej tunice i z kwiatami we włosach, jako wyobrażenie bogini poranków – Jutrzenki. Okna wilii, zgodnie z założeniami architektury secesyjnej, mają różne kształty, nie ma dwóch identycznych, niektóre osłonięte są ozdobnymi kratami o falistych łukach.

Adres: ul. Wólczańska 31

Willa Edwarda Herbsta - perła łódzkich rezydencji, imponujące wnętrza willi prezentującej styl życia zamożnej rodziny fabrykanckiej, a obecnie oddział Muzeum Sztuki w Łodzi - tak w skrócie można opisać Muzeum Pałac Herbsta. Willa zbudowana została w 1876 r. Autorem projektu jest architekt miejski Hilary Majewski, który nadał jej wyjątkową formę neorenesansowej rezydencji. Walory estetyczne willi w dużej mierze podkreśla otaczający ją ogród nadający całemu założeniu charakter wiejskiej rezydencji. Rezydencja została drobiazgowo wyremontowana w latach 2011-2013. Uzupełnieniem wnętrz jest wystawa „Herbstowie. Historie niedokończone” opisująca losy dwóch pokoleń rodziny Herbstów zamieszkujących tę willę. Z kolei w dawnej stajni eksponowana jest kolekcja malarstwa z XIX i początku XX w.

Adres: ul. Przędzalniana 72

Willa zbudowana została według projektu architekta Ignacego Stebelskiego w latach 1903–1904 przy ówczesnej ulicy Placowej. Budynek zaprojektowano na niemieckich i angielskich wzorcach „architektury nieregularnej” dla Reinholda Richtera. W sąsiedztwie znajdowała się wzniesiona kilka lat wcześniej willa jego brata Józefa Richtera, z którą połączona została parkiem. Wspaniały przykład architektury łączącej elementy secesji, neorenesansu i manieryzmu w bryle fabrykanckiej willi z początków XX w. Obecnie zabytkowy budynek Reinholda Richtera służy rektorowi Politechniki Łódzkiej. Po kilku latach renowacji (pożar w 2016 r.) odzyskała dawny blask. Miejsce to zasługuje na szczególną uwagę wczesną wiosną, gdy kwitną cebulice. Jest pięknie!

Adres: ul. Skorupki 6/8.

Dom letniskowy Teodora Steigerta jest drewnianą willą letniskową, wybudowaną około 1900 r. Budynek jest reprezentantem architektury w stylu szwajcarskim, nawiązującym do architektury z alpejskich kurortów Budowla ma typowe bogate rzeźbienie, kolumny i fryzy. Sam budynek został wykonany z drewna i postawiony na fundament. Funkcje dekoracyjne, jak i użytkowe pełnią balkony, galerie i werandy. Dom Teodora Steigerta jest jedną z niewielu tego typu budowli, które przetrwały do naszych czasów w Łodzi. Jeszcze jednym budynkiem w tym stylu jest willa Ludwika Meyera, a także dawne zabudowania gospodarcze, które kiedyś również należały do przedsiębiorcy Ludwika Meyera.

Adres: ul. Popioły 49/51

Klasycystyczna willa powstała w 1882 r., wybudowana jako siedziba francuskiego fabrykanta Leona Allarta i jego rodziny. Przedsiębiorca wybudował ją naprzeciwko swojej fabryki. Willa reprezentuje styl architektury klasycystycznej. Obiekt posiada charakterystyczną frontową elewację ze znacznym balkonem, wspartym na wspornikach, a także posiadającym słupki zakończone kulami oraz wazonami. Elewacja budynku ponadto ma gzymsy, boniowania, a także pilastry z kapitelami w porządku jońskim. Budynek odznacza się również facjatką z attyką i wolim okiem. Od strony podwórza willa ma ryzalit zwieńczony tarasem, a także facjatkę o oknie w formie trójliścia. Ozdobą rezydencji jest nie tylko znakomicie zachowany hall z klatką schodową – z witrażami, sztukateriami i ściennymi malowidłami, lecz także... porcelanowa podwójna umywalka z XIX wieku, znajdująca się w łazience na piętrze.

Adres: ul. Wróblewskiego 38

Budynek przy ulicy Tuwima 17 to perła łódzkiej architektury, choć do Rejestru Zabytków został wpisany dopiero w 2006 roku. Powstał w 1883 r. w wyniku rozbudowy prostego domu tkacza w małą, ale bogato dekorowaną rezydencję. Ten niewielki budynek posiada bogaty, unikatowy i zróżnicowany wystrój wnętrz o dużej wartości zabytkowej i artystycznej. Jest tu bardzo cenna sztukateria, polichromie, witraż i dekoracyjna stolarka okienna. Detale architektoniczne są też nietypowe dla Łodzi, bo reprezentują styl neo-manierystyczny, rzadki w architekturze łódzkiej przykład wystroju o formach niemieckiego renesansu i niderlandzkiego manieryzmu. Odnowiony obiekt udostępniono konsulatom Republiki Austrii i Republiki Albanii.

Adres: ul. Tuwima 17

Łódzki Park Kultury Miejskiej (dawniej Skansen Łódzkiej Architektury Drewnianej) - na jego terenie znajduje się osiem historycznych obiektów, typowych dla zabudowy Łodzi w XIX i na początku XX wieku. Budynki zostały przeniesione z różnych miejsc w Łodzi oraz jej okolic. Dobrano je tak, żeby jak najlepiej i najpełniej reprezentowały dawną, drewnianą architekturę miasta. Obiekty zostały starannie odnowione, częściowo zrekonstruowane i poddane termomodernizacji. W parku znajduje się 5 drewnianych domów przeniesionych z ulic: Wólczańskiej, Żeromskiego, Kopernika i Mazowieckiej, willa przeniesiona z ul. Scaleniowej na Rudzie Pabianickiej, drewniany kościół pw. św. Andrzeja Boboli translokowany z Nowosolnej oraz drewniana poczekalnia tramwajowa ze zgierskiej krańcówki na placu Jana Kilińskiego.

Adres: ul. Piotrkowska 282

Rezydencja powstała w latach 1895–1896 wg projektu Piotra Brukalskiego. Obiekt został wybudowany dla Eugeniusza Geyera (syna Ludwika) oraz jego żony Jadwigi. W 1903 został nieznacznie przebudowany. Obiekt należał do rodziny Geyerów do 1945, kiedy to został znacjonalizowany. Po 1945 stanowił m.in. klinikę stomatologii Uniwersytetu Łódzkiego. W 1956 willę rozbudowano o północno-wschodnie skrzydło. W późniejszym okresie został przejęty przez Państwową Inspekcję Sanitarną i mieści siedzibę Powiatowej Stacji Sanitarno-Epidemiologicznej. Budynek wzniesiono na planie zbliżonym do kwadratu. Jego architektura utrzymana jest w nurcie architektury historycznej i nawiązuje do włoskiego renesansu oraz manieryzmu. Obiekt ma ozdobne portale wokół wejść, trójkątne frontony z motywami kartuszowymi, umiejscowione nad oknami. Historycznie od strony północno-zachodniej willi znajdował się taras z zejściem do ogrodu, który z czasem został obmurowany i przekształcony w werandę. Wewnątrz budynku znajduje się ozdobna stolarka oraz neorenesansowe, roślinne sztukaterie sufitowe.

Adres: ul. Stanisława Przybyszewskiego 10

Jest to eklektyczna willa wzniesiona dla syna Ludwika Geyera i położona w bliskim sąsiedztwie Geyerowskich zakładów rozciągających się wzdłuż ulicy Piotrkowskiej. Otacza ją ogród, pierwotnie sięgający od ulicy Piotrkowskiej do Wólczańskiej, w późniejszym czasie znacznie okrojony. Willa założona jest na rzucie zbliżonym do kwadratu z ryzalitami. Parter zdobiony jest boniami, na piętrze okna ujęte są dekoracyjnymi aediculami, od południa znajduje się trójdzielne okno weneckie. Od wschodu umieszczono wejście główne poprzedzone małymi schodkami, osłonięte żelaznym ażurowym przeszklonym daszkiem. We wnętrzu zastosowano układ trójtraktowy. Westybul od wschodu, z jednobiegowymi schodami ujętymi dębowymi balustradami, prowadzi poprzez szeroki otwór ujęty kolumnami do centralnie usytuowanego hallu o wystroju neorenesansowym.

Adres: ul. Czerwona 3

Willa wkomponowana została w fabryczny zespół zbudowany nieco wcześniej i usytuowana w południowo-zachodniej części kwartału zamkniętego ulicą Tylną. W sąsiedztwie przędzalni, w 1881, Ludwik Grohman wzniósł okazałą rezydencję z dziedzińcem zamkniętym oficyną gospodarczo-mieszkalną i przyległą oranżerią, w otoczeniu ogrodu. Willa utrzymana w stylu renesansu włoskiego wybudowana została według projektu Hilarego Majewskiego. Parter w przeciwieństwie do większości willi miał nieregularny układ wnętrz, ponieważ były to pomieszczenia zarówno reprezentacyjne, jak i mieszkalne. Program użytkowy wnętrz był w zasadzie tradycyjny, znajdowały się tu jadalnia, kredensownia, biblioteka, salon, gabinety, sala balowa itp. Szczególnie interesujący jest gabinet z kominkiem, sala koncertowa i sala balowa z zachowanymi w niej oryginalnymi żyrandolami. Komunikację wewnętrzną uzupełniały windy – osobowa oraz trzy dźwigi gospodarcze, firmy berlińskiej. Wnętrza urządzone były z dużym przepychem i luksusem, z bogatymi sztukateriami, z dekoracja o alegorycznych przedstawieniach malarskich i rzeźbiarskich.

Adres: ul. Tylna 9/11

Niczym zamczysko z bajki, otoczone zielenią... tak prezentuje się zabytkowa willa przy ul. Wólczańskiej 243. Została ona wzniesiona w latach 1903-1905 dla łódzkiego fabrykanta Karola Bennischa (syn Wilhelma i Heleny z d. Bennich Hüfferów). Bracia Wilhelm i Teodor Hüfferowie w pobliżu willi mieli swoją fabrykę wyrobów trykotowych (po II wojnie światowej upaństwowiona. Słynna "Wólczanka") i prawdopodobnie z tego powodu własność willi przypisywano Hüfferom. Przez lata budynek zmieniał właścicieli. W 1933 r. znajdowało się w nim schronisko dla starszej inteligencji żydowskiej "Zacisze". W okresie II wojny światowej swoją siedzibę miało w nim NSDAP. Po zakończeniu działań wojennych willa przeszła na skarb państwa i umieszczono w nim przyzakładowy żłobek i przedszkole. W 1961 r. nowym użytkownikiem zostało Studium Doskonalenia Lekarzy. Następnie w roku 1968, we wnętrzach zabytkowej willi ulokowano biura zakładów "Wólczanka" (dawna fabryka Hüfferów).

Adres: ul. Wólczańska 243

Jakub Icek Kestenberg zakupił w 1893 roku działkę u zbiegu ulic Cegielnianej (dziś Jaracza) i Nowo Targowej (dziś Sterlinga), na której do 1900 roku postawił fabrykę wyrobów wełnianych. Franciszek Chełmiński zaprojektował rezydencję w roku 1902, a zrealizowano ją w rok później. Willa to dwukondygnacyjny budynek o zróżnicowanym układzie wnętrz na obu piętrach – z uwagi na swoje funkcje. Na parterze znajdowały się pomieszczenia handlowe i administracyjne, piętro wyżej mieszkalne i administracyjne. Rezydencja nakryta jest dachem mansardowym (po 50 latach została rozbudowana). Elewacja rezydencji od strony ulicy Jaracza ma charakter willowy, a już od strony ulicy Sterlinga pałacowy. Urozmaicono ją balkonami, wykuszami i tarasami. Pokryta jest dość bogatą ornamentyką secesji wiedeńskiej, gdzie przeważa dekoracja roślinna. Widać także elementy pochodzenia klasycznego, jak pilastry zwieńczone kapitelami ze stylizowanych liści akantu, motywy łezek, fryz kostkowy, spływy wolutowe. Od strony ogrodu, gankiem kolumnowym z wieloboczna wieżą, mieszczącą klatkę schodową.

Adres: Seweryna Sterlinga 26

Willa została wybudowana w latach 1923-1928 na zamówienie Jezajasza Kestenberga, syna Jakuba Kestenberga. Autorem projektu budynku był Jerzy Münz. Mylnie uważa się, że pierwszym właścicielem budynku była Maria Lange. W rzeczywistości, 27 lipca 1922 sprzedała ona małżeństwu Kestenberg nieruchomość, na której następnie wybudowano istniejącą do dzisiaj willę. Możliwe, że wcześniej znajdował się w tym samym miejscu inny dom, którego jednak elementy nie przetrwały do dnia dzisiejszego. Ze względu na problemy finansowe, w 1938 Jezajasz Kestenberg zaczął negocjować z władzami miasta o możliwości wynajęcia willi w celu założenia w niej schroniska turystycznego. Jednak ostatecznie została sprzedana na aukcji 19 czerwca 1939 Izbie rolniczej, która przeniosła do budynku swoją siedzibę z ulicy Piotrkowskiej 92

Adres: ul. prez. Gabriela Narutowicza 59

Została zbudowana w latach 1904–1905 dla łódzkiego przedsiębiorcy Leona Rappaporta. Projekt budynku przypisuje się architektom Dawidowi Landemu i Gustawowi Landau-Gutentegerowi, według których planów powstało kilka innych secesyjnych budowli w mieście. Dwupiętrowy, podpiwniczony budynek, wzniesiony z ciemnoczerwonej cegły, pokryto gładkim tynkiem z bogatymi jasnymi dekoracjami stiukowymi o motywach roślinnych, wzbogaconymi o ciemne boniowanie, oraz ciemnym tynkiem chropowatym, pokrywającym głównie klińce łuków okiennych. Charakterystycznym elementem willi jest kwadratowa klatka schodowa w kształcie wieży, pokryta spadzistym dachem. W jego wnętrzach do dziś zachowały się bogato zdobione sztukaterie.

Adres: ul. Rewolucji 1905 r. 44

Neorenesansowa willa z 1887 roku zaprojektowana przez Juliusza Junga dla Ludwika Meyera. Willa zaprojektowana została w tylu neorenesansowym. Budynek był w kształcie podkowy. Pierwotnie miał 2 okazałe ryzality, balkony, a także portyk z tarasem, pilastry pomiędzy oknami oraz kolumny z głowicami z liśćmi akantu. Wśród detali architektonicznych zachowały się boniowania na elewacji pierwszej kondygnacji. Willa „Trianon” stanowi jedną z sześciu willi wybudowanych w latach 80. XIX w. przez Ludwika Meyera przy ul. Moniuszki (dawn. Pasaż Meyera). Inwestor spodziewał się przeniesienia stolicy guberni z Piotrkowa Trybunalskiego do prężnie rozwijającej się Łodzi, w związku z czym wiązał nadzieję, że mieszkańcami jego willi staną się urzędnicy i dostojnicy. Nie doszło jednak do przeniesienia stolicy guberni, a inwestor pozostał ze znacznymi kredytami do spłacenia, w związku z czym desperacko poszukiwał najemców. Wśród nich znalazł się Bronisław Wilkoszewski, który zajmował mieszkanie oraz atelier, mieszczące się w oszklonej werandzie między skrzydłami rezydencji.

Adres: ul. Moniuszki 5

Willa letnia Ludwika Heinzla, wybudowana w 1896 r. Obiekt został zrealizowany w 1896 r. dla Ludwika Heinzla, dziedzica Arturówka i dóbr Łagiewnickich. Pełnił funkcję letniej rezydencji Heinzlów. Po II wojnie światowej w budynku był zlokalizowany akademik oraz placówka Ochotniczej Rezerwy Milicji Obywatelskiej (ORMO). W 1976 r. willę przejął Wojewódzki Ośrodek Sportu i Rekreacji, który w 1982 r. sprzedał ją prywatnemu inwestorowi, a ten następnie utworzył w niej Hotel „Daria”. Budynek pojawił się w zrealizowanym w 2001 r. filmie „Reich” Władysława Pasikowskiego. Budynek jest przedstawicielem architektury historyzującej – eklektycznej. Został wzniesiony na planie prostokąta, a w jego zachodnim narożniku znajduje się wieżyczka na planie kwadratu. Willa ma 2 kondygnacje oraz wysoki mansardowy, dwuspadowy dach, posiadający lukarny na obu połaciach. Na terenie posesji zlokalizowane są również zabytkowe stajnie, przynależące do willi.

Adres: ul. Studenckiej 2/4 na terenie Arturówka w Łodzi

Jeden z najlepszych przykładów architektury secesyjnej w Polsce i Europie. Zaprojektowana została około 1901 roku przez Gustawa Landau-Gutentegera, a powstała w latach 1902–1903. Od 1975 roku w willi mieści się oddział Miejskiej Galerii Sztuki (Galeria Willa). Elewacja budynku jest bogato zdobiona elementami roślinnymi. Do willi prowadzi wejście z portykiem wspartym na rzeźbach dwóch jabłoni. Stąd jej inna nazwa – "willa pod jabłoniami". Szczególnie bogate jest obramowanie jednego z okien na parterze przedstawiające dwa drzewa o bujnych koronach i splątanych korzeniach, w których ukrywa się lis. Parter składa się z gabinetu i dwóch sal wystawowych, których wnętrza zdobione są w stylu secesyjnym dekoracją stiukową w formie liści kasztanowca, kwiatów róży, jabłoni, maków oraz kącika muzycznego z mniejszymi wielobarwnymi witrażami. Zachowały się też oryginalne witraże: w oknie klatki schodowej, przedstawiający bosonogą kobietę w zielonej tunice i z kwiatami we włosach, jako wyobrażenie bogini poranków – Jutrzenki. Okna wilii, zgodnie z założeniami architektury secesyjnej, mają różne kształty, nie ma dwóch identycznych, niektóre osłonięte są ozdobnymi kratami o falistych łukach.

Adres: ul. Wólczańska 31

Willa Edwarda Herbsta - perła łódzkich rezydencji, imponujące wnętrza willi prezentującej styl życia zamożnej rodziny fabrykanckiej, a obecnie oddział Muzeum Sztuki w Łodzi - tak w skrócie można opisać Muzeum Pałac Herbsta. Willa zbudowana została w 1876 r. Autorem projektu jest architekt miejski Hilary Majewski, który nadał jej wyjątkową formę neorenesansowej rezydencji. Walory estetyczne willi w dużej mierze podkreśla otaczający ją ogród nadający całemu założeniu charakter wiejskiej rezydencji. Rezydencja została drobiazgowo wyremontowana w latach 2011-2013. Uzupełnieniem wnętrz jest wystawa „Herbstowie. Historie niedokończone” opisująca losy dwóch pokoleń rodziny Herbstów zamieszkujących tę willę. Z kolei w dawnej stajni eksponowana jest kolekcja malarstwa z XIX i początku XX w.

Adres: ul. Przędzalniana 72

Willa zbudowana została według projektu architekta Ignacego Stebelskiego w latach 1903–1904 przy ówczesnej ulicy Placowej. Budynek zaprojektowano na niemieckich i angielskich wzorcach „architektury nieregularnej” dla Reinholda Richtera. W sąsiedztwie znajdowała się wzniesiona kilka lat wcześniej willa jego brata Józefa Richtera, z którą połączona została parkiem. Wspaniały przykład architektury łączącej elementy secesji, neorenesansu i manieryzmu w bryle fabrykanckiej willi z początków XX w. Obecnie zabytkowy budynek Reinholda Richtera służy rektorowi Politechniki Łódzkiej. Po kilku latach renowacji (pożar w 2016 r.) odzyskała dawny blask. Miejsce to zasługuje na szczególną uwagę wczesną wiosną, gdy kwitną cebulice. Jest pięknie!

Adres: ul. Skorupki 6/8.

Dom letniskowy Teodora Steigerta jest drewnianą willą letniskową, wybudowaną około 1900 r. Budynek jest reprezentantem architektury w stylu szwajcarskim, nawiązującym do architektury z alpejskich kurortów Budowla ma typowe bogate rzeźbienie, kolumny i fryzy. Sam budynek został wykonany z drewna i postawiony na fundament. Funkcje dekoracyjne, jak i użytkowe pełnią balkony, galerie i werandy. Dom Teodora Steigerta jest jedną z niewielu tego typu budowli, które przetrwały do naszych czasów w Łodzi. Jeszcze jednym budynkiem w tym stylu jest willa Ludwika Meyera, a także dawne zabudowania gospodarcze, które kiedyś również należały do przedsiębiorcy Ludwika Meyera.

Adres: ul. Popioły 49/51

Klasycystyczna willa powstała w 1882 r., wybudowana jako siedziba francuskiego fabrykanta Leona Allarta i jego rodziny. Przedsiębiorca wybudował ją naprzeciwko swojej fabryki. Willa reprezentuje styl architektury klasycystycznej. Obiekt posiada charakterystyczną frontową elewację ze znacznym balkonem, wspartym na wspornikach, a także posiadającym słupki zakończone kulami oraz wazonami. Elewacja budynku ponadto ma gzymsy, boniowania, a także pilastry z kapitelami w porządku jońskim. Budynek odznacza się również facjatką z attyką i wolim okiem. Od strony podwórza willa ma ryzalit zwieńczony tarasem, a także facjatkę o oknie w formie trójliścia. Ozdobą rezydencji jest nie tylko znakomicie zachowany hall z klatką schodową – z witrażami, sztukateriami i ściennymi malowidłami, lecz także... porcelanowa podwójna umywalka z XIX wieku, znajdująca się w łazience na piętrze.

Adres: ul. Wróblewskiego 38

Budynek przy ulicy Tuwima 17 to perła łódzkiej architektury, choć do Rejestru Zabytków został wpisany dopiero w 2006 roku. Powstał w 1883 r. w wyniku rozbudowy prostego domu tkacza w małą, ale bogato dekorowaną rezydencję. Ten niewielki budynek posiada bogaty, unikatowy i zróżnicowany wystrój wnętrz o dużej wartości zabytkowej i artystycznej. Jest tu bardzo cenna sztukateria, polichromie, witraż i dekoracyjna stolarka okienna. Detale architektoniczne są też nietypowe dla Łodzi, bo reprezentują styl neo-manierystyczny, rzadki w architekturze łódzkiej przykład wystroju o formach niemieckiego renesansu i niderlandzkiego manieryzmu. Odnowiony obiekt udostępniono konsulatom Republiki Austrii i Republiki Albanii.

Adres: ul. Tuwima 17

Łódzki Park Kultury Miejskiej (dawniej Skansen Łódzkiej Architektury Drewnianej) - na jego terenie znajduje się osiem historycznych obiektów, typowych dla zabudowy Łodzi w XIX i na początku XX wieku. Budynki zostały przeniesione z różnych miejsc w Łodzi oraz jej okolic. Dobrano je tak, żeby jak najlepiej i najpełniej reprezentowały dawną, drewnianą architekturę miasta. Obiekty zostały starannie odnowione, częściowo zrekonstruowane i poddane termomodernizacji. W parku znajduje się 5 drewnianych domów przeniesionych z ulic: Wólczańskiej, Żeromskiego, Kopernika i Mazowieckiej, willa przeniesiona z ul. Scaleniowej na Rudzie Pabianickiej, drewniany kościół pw. św. Andrzeja Boboli translokowany z Nowosolnej oraz drewniana poczekalnia tramwajowa ze zgierskiej krańcówki na placu Jana Kilińskiego.

Adres: ul. Piotrkowska 282

Rezydencja powstała w latach 1895–1896 wg projektu Piotra Brukalskiego. Obiekt został wybudowany dla Eugeniusza Geyera (syna Ludwika) oraz jego żony Jadwigi. W 1903 został nieznacznie przebudowany. Obiekt należał do rodziny Geyerów do 1945, kiedy to został znacjonalizowany. Po 1945 stanowił m.in. klinikę stomatologii Uniwersytetu Łódzkiego. W 1956 willę rozbudowano o północno-wschodnie skrzydło. W późniejszym okresie został przejęty przez Państwową Inspekcję Sanitarną i mieści siedzibę Powiatowej Stacji Sanitarno-Epidemiologicznej. Budynek wzniesiono na planie zbliżonym do kwadratu. Jego architektura utrzymana jest w nurcie architektury historycznej i nawiązuje do włoskiego renesansu oraz manieryzmu. Obiekt ma ozdobne portale wokół wejść, trójkątne frontony z motywami kartuszowymi, umiejscowione nad oknami. Historycznie od strony północno-zachodniej willi znajdował się taras z zejściem do ogrodu, który z czasem został obmurowany i przekształcony w werandę. Wewnątrz budynku znajduje się ozdobna stolarka oraz neorenesansowe, roślinne sztukaterie sufitowe.

Adres: ul. Stanisława Przybyszewskiego 10

Jest to eklektyczna willa wzniesiona dla syna Ludwika Geyera i położona w bliskim sąsiedztwie Geyerowskich zakładów rozciągających się wzdłuż ulicy Piotrkowskiej. Otacza ją ogród, pierwotnie sięgający od ulicy Piotrkowskiej do Wólczańskiej, w późniejszym czasie znacznie okrojony. Willa założona jest na rzucie zbliżonym do kwadratu z ryzalitami. Parter zdobiony jest boniami, na piętrze okna ujęte są dekoracyjnymi aediculami, od południa znajduje się trójdzielne okno weneckie. Od wschodu umieszczono wejście główne poprzedzone małymi schodkami, osłonięte żelaznym ażurowym przeszklonym daszkiem. We wnętrzu zastosowano układ trójtraktowy. Westybul od wschodu, z jednobiegowymi schodami ujętymi dębowymi balustradami, prowadzi poprzez szeroki otwór ujęty kolumnami do centralnie usytuowanego hallu o wystroju neorenesansowym.

Adres: ul. Czerwona 3

Willa wkomponowana została w fabryczny zespół zbudowany nieco wcześniej i usytuowana w południowo-zachodniej części kwartału zamkniętego ulicą Tylną. W sąsiedztwie przędzalni, w 1881, Ludwik Grohman wzniósł okazałą rezydencję z dziedzińcem zamkniętym oficyną gospodarczo-mieszkalną i przyległą oranżerią, w otoczeniu ogrodu. Willa utrzymana w stylu renesansu włoskiego wybudowana została według projektu Hilarego Majewskiego. Parter w przeciwieństwie do większości willi miał nieregularny układ wnętrz, ponieważ były to pomieszczenia zarówno reprezentacyjne, jak i mieszkalne. Program użytkowy wnętrz był w zasadzie tradycyjny, znajdowały się tu jadalnia, kredensownia, biblioteka, salon, gabinety, sala balowa itp. Szczególnie interesujący jest gabinet z kominkiem, sala koncertowa i sala balowa z zachowanymi w niej oryginalnymi żyrandolami. Komunikację wewnętrzną uzupełniały windy – osobowa oraz trzy dźwigi gospodarcze, firmy berlińskiej. Wnętrza urządzone były z dużym przepychem i luksusem, z bogatymi sztukateriami, z dekoracja o alegorycznych przedstawieniach malarskich i rzeźbiarskich.

Adres: ul. Tylna 9/11

Niczym zamczysko z bajki, otoczone zielenią... tak prezentuje się zabytkowa willa przy ul. Wólczańskiej 243. Została ona wzniesiona w latach 1903-1905 dla łódzkiego fabrykanta Karola Bennischa (syn Wilhelma i Heleny z d. Bennich Hüfferów). Bracia Wilhelm i Teodor Hüfferowie w pobliżu willi mieli swoją fabrykę wyrobów trykotowych (po II wojnie światowej upaństwowiona. Słynna "Wólczanka") i prawdopodobnie z tego powodu własność willi przypisywano Hüfferom. Przez lata budynek zmieniał właścicieli. W 1933 r. znajdowało się w nim schronisko dla starszej inteligencji żydowskiej "Zacisze". W okresie II wojny światowej swoją siedzibę miało w nim NSDAP. Po zakończeniu działań wojennych willa przeszła na skarb państwa i umieszczono w nim przyzakładowy żłobek i przedszkole. W 1961 r. nowym użytkownikiem zostało Studium Doskonalenia Lekarzy. Następnie w roku 1968, we wnętrzach zabytkowej willi ulokowano biura zakładów "Wólczanka" (dawna fabryka Hüfferów).

Adres: ul. Wólczańska 243

Jakub Icek Kestenberg zakupił w 1893 roku działkę u zbiegu ulic Cegielnianej (dziś Jaracza) i Nowo Targowej (dziś Sterlinga), na której do 1900 roku postawił fabrykę wyrobów wełnianych. Franciszek Chełmiński zaprojektował rezydencję w roku 1902, a zrealizowano ją w rok później. Willa to dwukondygnacyjny budynek o zróżnicowanym układzie wnętrz na obu piętrach – z uwagi na swoje funkcje. Na parterze znajdowały się pomieszczenia handlowe i administracyjne, piętro wyżej mieszkalne i administracyjne. Rezydencja nakryta jest dachem mansardowym (po 50 latach została rozbudowana). Elewacja rezydencji od strony ulicy Jaracza ma charakter willowy, a już od strony ulicy Sterlinga pałacowy. Urozmaicono ją balkonami, wykuszami i tarasami. Pokryta jest dość bogatą ornamentyką secesji wiedeńskiej, gdzie przeważa dekoracja roślinna. Widać także elementy pochodzenia klasycznego, jak pilastry zwieńczone kapitelami ze stylizowanych liści akantu, motywy łezek, fryz kostkowy, spływy wolutowe. Od strony ogrodu, gankiem kolumnowym z wieloboczna wieżą, mieszczącą klatkę schodową.

Adres: Seweryna Sterlinga 26

Willa została wybudowana w latach 1923-1928 na zamówienie Jezajasza Kestenberga, syna Jakuba Kestenberga. Autorem projektu budynku był Jerzy Münz. Mylnie uważa się, że pierwszym właścicielem budynku była Maria Lange. W rzeczywistości, 27 lipca 1922 sprzedała ona małżeństwu Kestenberg nieruchomość, na której następnie wybudowano istniejącą do dzisiaj willę. Możliwe, że wcześniej znajdował się w tym samym miejscu inny dom, którego jednak elementy nie przetrwały do dnia dzisiejszego. Ze względu na problemy finansowe, w 1938 Jezajasz Kestenberg zaczął negocjować z władzami miasta o możliwości wynajęcia willi w celu założenia w niej schroniska turystycznego. Jednak ostatecznie została sprzedana na aukcji 19 czerwca 1939 Izbie rolniczej, która przeniosła do budynku swoją siedzibę z ulicy Piotrkowskiej 92

Adres: ul. prez. Gabriela Narutowicza 59

Została zbudowana w latach 1904–1905 dla łódzkiego przedsiębiorcy Leona Rappaporta. Projekt budynku przypisuje się architektom Dawidowi Landemu i Gustawowi Landau-Gutentegerowi, według których planów powstało kilka innych secesyjnych budowli w mieście. Dwupiętrowy, podpiwniczony budynek, wzniesiony z ciemnoczerwonej cegły, pokryto gładkim tynkiem z bogatymi jasnymi dekoracjami stiukowymi o motywach roślinnych, wzbogaconymi o ciemne boniowanie, oraz ciemnym tynkiem chropowatym, pokrywającym głównie klińce łuków okiennych. Charakterystycznym elementem willi jest kwadratowa klatka schodowa w kształcie wieży, pokryta spadzistym dachem. W jego wnętrzach do dziś zachowały się bogato zdobione sztukaterie.

Adres: ul. Rewolucji 1905 r. 44

Neorenesansowa willa z 1887 roku zaprojektowana przez Juliusza Junga dla Ludwika Meyera. Willa zaprojektowana została w tylu neorenesansowym. Budynek był w kształcie podkowy. Pierwotnie miał 2 okazałe ryzality, balkony, a także portyk z tarasem, pilastry pomiędzy oknami oraz kolumny z głowicami z liśćmi akantu. Wśród detali architektonicznych zachowały się boniowania na elewacji pierwszej kondygnacji. Willa „Trianon” stanowi jedną z sześciu willi wybudowanych w latach 80. XIX w. przez Ludwika Meyera przy ul. Moniuszki (dawn. Pasaż Meyera). Inwestor spodziewał się przeniesienia stolicy guberni z Piotrkowa Trybunalskiego do prężnie rozwijającej się Łodzi, w związku z czym wiązał nadzieję, że mieszkańcami jego willi staną się urzędnicy i dostojnicy. Nie doszło jednak do przeniesienia stolicy guberni, a inwestor pozostał ze znacznymi kredytami do spłacenia, w związku z czym desperacko poszukiwał najemców. Wśród nich znalazł się Bronisław Wilkoszewski, który zajmował mieszkanie oraz atelier, mieszczące się w oszklonej werandzie między skrzydłami rezydencji.

Adres: ul. Moniuszki 5

Willa letnia Ludwika Heinzla, wybudowana w 1896 r. Obiekt został zrealizowany w 1896 r. dla Ludwika Heinzla, dziedzica Arturówka i dóbr Łagiewnickich. Pełnił funkcję letniej rezydencji Heinzlów. Po II wojnie światowej w budynku był zlokalizowany akademik oraz placówka Ochotniczej Rezerwy Milicji Obywatelskiej (ORMO). W 1976 r. willę przejął Wojewódzki Ośrodek Sportu i Rekreacji, który w 1982 r. sprzedał ją prywatnemu inwestorowi, a ten następnie utworzył w niej Hotel „Daria”. Budynek pojawił się w zrealizowanym w 2001 r. filmie „Reich” Władysława Pasikowskiego. Budynek jest przedstawicielem architektury historyzującej – eklektycznej. Został wzniesiony na planie prostokąta, a w jego zachodnim narożniku znajduje się wieżyczka na planie kwadratu. Willa ma 2 kondygnacje oraz wysoki mansardowy, dwuspadowy dach, posiadający lukarny na obu połaciach. Na terenie posesji zlokalizowane są również zabytkowe stajnie, przynależące do willi.

Adres: ul. Studenckiej 2/4 na terenie Arturówka w Łodzi

Jeden z najlepszych przykładów architektury secesyjnej w Polsce i Europie. Zaprojektowana została około 1901 roku przez Gustawa Landau-Gutentegera, a powstała w latach 1902–1903. Od 1975 roku w willi mieści się oddział Miejskiej Galerii Sztuki (Galeria Willa). Elewacja budynku jest bogato zdobiona elementami roślinnymi. Do willi prowadzi wejście z portykiem wspartym na rzeźbach dwóch jabłoni. Stąd jej inna nazwa – "willa pod jabłoniami". Szczególnie bogate jest obramowanie jednego z okien na parterze przedstawiające dwa drzewa o bujnych koronach i splątanych korzeniach, w których ukrywa się lis. Parter składa się z gabinetu i dwóch sal wystawowych, których wnętrza zdobione są w stylu secesyjnym dekoracją stiukową w formie liści kasztanowca, kwiatów róży, jabłoni, maków oraz kącika muzycznego z mniejszymi wielobarwnymi witrażami. Zachowały się też oryginalne witraże: w oknie klatki schodowej, przedstawiający bosonogą kobietę w zielonej tunice i z kwiatami we włosach, jako wyobrażenie bogini poranków – Jutrzenki. Okna wilii, zgodnie z założeniami architektury secesyjnej, mają różne kształty, nie ma dwóch identycznych, niektóre osłonięte są ozdobnymi kratami o falistych łukach.

Adres: ul. Wólczańska 31

Willa Edwarda Herbsta - perła łódzkich rezydencji, imponujące wnętrza willi prezentującej styl życia zamożnej rodziny fabrykanckiej, a obecnie oddział Muzeum Sztuki w Łodzi - tak w skrócie można opisać Muzeum Pałac Herbsta. Willa zbudowana została w 1876 r. Autorem projektu jest architekt miejski Hilary Majewski, który nadał jej wyjątkową formę neorenesansowej rezydencji. Walory estetyczne willi w dużej mierze podkreśla otaczający ją ogród nadający całemu założeniu charakter wiejskiej rezydencji. Rezydencja została drobiazgowo wyremontowana w latach 2011-2013. Uzupełnieniem wnętrz jest wystawa „Herbstowie. Historie niedokończone” opisująca losy dwóch pokoleń rodziny Herbstów zamieszkujących tę willę. Z kolei w dawnej stajni eksponowana jest kolekcja malarstwa z XIX i początku XX w.

Adres: ul. Przędzalniana 72

Willa zbudowana została według projektu architekta Ignacego Stebelskiego w latach 1903–1904 przy ówczesnej ulicy Placowej. Budynek zaprojektowano na niemieckich i angielskich wzorcach „architektury nieregularnej” dla Reinholda Richtera. W sąsiedztwie znajdowała się wzniesiona kilka lat wcześniej willa jego brata Józefa Richtera, z którą połączona została parkiem. Wspaniały przykład architektury łączącej elementy secesji, neorenesansu i manieryzmu w bryle fabrykanckiej willi z początków XX w. Obecnie zabytkowy budynek Reinholda Richtera służy rektorowi Politechniki Łódzkiej. Po kilku latach renowacji (pożar w 2016 r.) odzyskała dawny blask. Miejsce to zasługuje na szczególną uwagę wczesną wiosną, gdy kwitną cebulice. Jest pięknie!

Adres: ul. Skorupki 6/8.

Dom letniskowy Teodora Steigerta jest drewnianą willą letniskową, wybudowaną około 1900 r. Budynek jest reprezentantem architektury w stylu szwajcarskim, nawiązującym do architektury z alpejskich kurortów Budowla ma typowe bogate rzeźbienie, kolumny i fryzy. Sam budynek został wykonany z drewna i postawiony na fundament. Funkcje dekoracyjne, jak i użytkowe pełnią balkony, galerie i werandy. Dom Teodora Steigerta jest jedną z niewielu tego typu budowli, które przetrwały do naszych czasów w Łodzi. Jeszcze jednym budynkiem w tym stylu jest willa Ludwika Meyera, a także dawne zabudowania gospodarcze, które kiedyś również należały do przedsiębiorcy Ludwika Meyera.

Adres: ul. Popioły 49/51

Klasycystyczna willa powstała w 1882 r., wybudowana jako siedziba francuskiego fabrykanta Leona Allarta i jego rodziny. Przedsiębiorca wybudował ją naprzeciwko swojej fabryki. Willa reprezentuje styl architektury klasycystycznej. Obiekt posiada charakterystyczną frontową elewację ze znacznym balkonem, wspartym na wspornikach, a także posiadającym słupki zakończone kulami oraz wazonami. Elewacja budynku ponadto ma gzymsy, boniowania, a także pilastry z kapitelami w porządku jońskim. Budynek odznacza się również facjatką z attyką i wolim okiem. Od strony podwórza willa ma ryzalit zwieńczony tarasem, a także facjatkę o oknie w formie trójliścia. Ozdobą rezydencji jest nie tylko znakomicie zachowany hall z klatką schodową – z witrażami, sztukateriami i ściennymi malowidłami, lecz także... porcelanowa podwójna umywalka z XIX wieku, znajdująca się w łazience na piętrze.

Adres: ul. Wróblewskiego 38

Budynek przy ulicy Tuwima 17 to perła łódzkiej architektury, choć do Rejestru Zabytków został wpisany dopiero w 2006 roku. Powstał w 1883 r. w wyniku rozbudowy prostego domu tkacza w małą, ale bogato dekorowaną rezydencję. Ten niewielki budynek posiada bogaty, unikatowy i zróżnicowany wystrój wnętrz o dużej wartości zabytkowej i artystycznej. Jest tu bardzo cenna sztukateria, polichromie, witraż i dekoracyjna stolarka okienna. Detale architektoniczne są też nietypowe dla Łodzi, bo reprezentują styl neo-manierystyczny, rzadki w architekturze łódzkiej przykład wystroju o formach niemieckiego renesansu i niderlandzkiego manieryzmu. Odnowiony obiekt udostępniono konsulatom Republiki Austrii i Republiki Albanii.

Adres: ul. Tuwima 17

Łódzki Park Kultury Miejskiej (dawniej Skansen Łódzkiej Architektury Drewnianej) - na jego terenie znajduje się osiem historycznych obiektów, typowych dla zabudowy Łodzi w XIX i na początku XX wieku. Budynki zostały przeniesione z różnych miejsc w Łodzi oraz jej okolic. Dobrano je tak, żeby jak najlepiej i najpełniej reprezentowały dawną, drewnianą architekturę miasta. Obiekty zostały starannie odnowione, częściowo zrekonstruowane i poddane termomodernizacji. W parku znajduje się 5 drewnianych domów przeniesionych z ulic: Wólczańskiej, Żeromskiego, Kopernika i Mazowieckiej, willa przeniesiona z ul. Scaleniowej na Rudzie Pabianickiej, drewniany kościół pw. św. Andrzeja Boboli translokowany z Nowosolnej oraz drewniana poczekalnia tramwajowa ze zgierskiej krańcówki na placu Jana Kilińskiego.

Adres: ul. Piotrkowska 282

Rezydencja powstała w latach 1895–1896 wg projektu Piotra Brukalskiego. Obiekt został wybudowany dla Eugeniusza Geyera (syna Ludwika) oraz jego żony Jadwigi. W 1903 został nieznacznie przebudowany. Obiekt należał do rodziny Geyerów do 1945, kiedy to został znacjonalizowany. Po 1945 stanowił m.in. klinikę stomatologii Uniwersytetu Łódzkiego. W 1956 willę rozbudowano o północno-wschodnie skrzydło. W późniejszym okresie został przejęty przez Państwową Inspekcję Sanitarną i mieści siedzibę Powiatowej Stacji Sanitarno-Epidemiologicznej. Budynek wzniesiono na planie zbliżonym do kwadratu. Jego architektura utrzymana jest w nurcie architektury historycznej i nawiązuje do włoskiego renesansu oraz manieryzmu. Obiekt ma ozdobne portale wokół wejść, trójkątne frontony z motywami kartuszowymi, umiejscowione nad oknami. Historycznie od strony północno-zachodniej willi znajdował się taras z zejściem do ogrodu, który z czasem został obmurowany i przekształcony w werandę. Wewnątrz budynku znajduje się ozdobna stolarka oraz neorenesansowe, roślinne sztukaterie sufitowe.

Adres: ul. Stanisława Przybyszewskiego 10

Jest to eklektyczna willa wzniesiona dla syna Ludwika Geyera i położona w bliskim sąsiedztwie Geyerowskich zakładów rozciągających się wzdłuż ulicy Piotrkowskiej. Otacza ją ogród, pierwotnie sięgający od ulicy Piotrkowskiej do Wólczańskiej, w późniejszym czasie znacznie okrojony. Willa założona jest na rzucie zbliżonym do kwadratu z ryzalitami. Parter zdobiony jest boniami, na piętrze okna ujęte są dekoracyjnymi aediculami, od południa znajduje się trójdzielne okno weneckie. Od wschodu umieszczono wejście główne poprzedzone małymi schodkami, osłonięte żelaznym ażurowym przeszklonym daszkiem. We wnętrzu zastosowano układ trójtraktowy. Westybul od wschodu, z jednobiegowymi schodami ujętymi dębowymi balustradami, prowadzi poprzez szeroki otwór ujęty kolumnami do centralnie usytuowanego hallu o wystroju neorenesansowym.

Adres: ul. Czerwona 3

Willa wkomponowana została w fabryczny zespół zbudowany nieco wcześniej i usytuowana w południowo-zachodniej części kwartału zamkniętego ulicą Tylną. W sąsiedztwie przędzalni, w 1881, Ludwik Grohman wzniósł okazałą rezydencję z dziedzińcem zamkniętym oficyną gospodarczo-mieszkalną i przyległą oranżerią, w otoczeniu ogrodu. Willa utrzymana w stylu renesansu włoskiego wybudowana została według projektu Hilarego Majewskiego. Parter w przeciwieństwie do większości willi miał nieregularny układ wnętrz, ponieważ były to pomieszczenia zarówno reprezentacyjne, jak i mieszkalne. Program użytkowy wnętrz był w zasadzie tradycyjny, znajdowały się tu jadalnia, kredensownia, biblioteka, salon, gabinety, sala balowa itp. Szczególnie interesujący jest gabinet z kominkiem, sala koncertowa i sala balowa z zachowanymi w niej oryginalnymi żyrandolami. Komunikację wewnętrzną uzupełniały windy – osobowa oraz trzy dźwigi gospodarcze, firmy berlińskiej. Wnętrza urządzone były z dużym przepychem i luksusem, z bogatymi sztukateriami, z dekoracja o alegorycznych przedstawieniach malarskich i rzeźbiarskich.

Adres: ul. Tylna 9/11

Niczym zamczysko z bajki, otoczone zielenią... tak prezentuje się zabytkowa willa przy ul. Wólczańskiej 243. Została ona wzniesiona w latach 1903-1905 dla łódzkiego fabrykanta Karola Bennischa (syn Wilhelma i Heleny z d. Bennich Hüfferów). Bracia Wilhelm i Teodor Hüfferowie w pobliżu willi mieli swoją fabrykę wyrobów trykotowych (po II wojnie światowej upaństwowiona. Słynna "Wólczanka") i prawdopodobnie z tego powodu własność willi przypisywano Hüfferom. Przez lata budynek zmieniał właścicieli. W 1933 r. znajdowało się w nim schronisko dla starszej inteligencji żydowskiej "Zacisze". W okresie II wojny światowej swoją siedzibę miało w nim NSDAP. Po zakończeniu działań wojennych willa przeszła na skarb państwa i umieszczono w nim przyzakładowy żłobek i przedszkole. W 1961 r. nowym użytkownikiem zostało Studium Doskonalenia Lekarzy. Następnie w roku 1968, we wnętrzach zabytkowej willi ulokowano biura zakładów "Wólczanka" (dawna fabryka Hüfferów).

Adres: ul. Wólczańska 243

Jakub Icek Kestenberg zakupił w 1893 roku działkę u zbiegu ulic Cegielnianej (dziś Jaracza) i Nowo Targowej (dziś Sterlinga), na której do 1900 roku postawił fabrykę wyrobów wełnianych. Franciszek Chełmiński zaprojektował rezydencję w roku 1902, a zrealizowano ją w rok później. Willa to dwukondygnacyjny budynek o zróżnicowanym układzie wnętrz na obu piętrach – z uwagi na swoje funkcje. Na parterze znajdowały się pomieszczenia handlowe i administracyjne, piętro wyżej mieszkalne i administracyjne. Rezydencja nakryta jest dachem mansardowym (po 50 latach została rozbudowana). Elewacja rezydencji od strony ulicy Jaracza ma charakter willowy, a już od strony ulicy Sterlinga pałacowy. Urozmaicono ją balkonami, wykuszami i tarasami. Pokryta jest dość bogatą ornamentyką secesji wiedeńskiej, gdzie przeważa dekoracja roślinna. Widać także elementy pochodzenia klasycznego, jak pilastry zwieńczone kapitelami ze stylizowanych liści akantu, motywy łezek, fryz kostkowy, spływy wolutowe. Od strony ogrodu, gankiem kolumnowym z wieloboczna wieżą, mieszczącą klatkę schodową.

Adres: Seweryna Sterlinga 26

Willa została wybudowana w latach 1923-1928 na zamówienie Jezajasza Kestenberga, syna Jakuba Kestenberga. Autorem projektu budynku był Jerzy Münz. Mylnie uważa się, że pierwszym właścicielem budynku była Maria Lange. W rzeczywistości, 27 lipca 1922 sprzedała ona małżeństwu Kestenberg nieruchomość, na której następnie wybudowano istniejącą do dzisiaj willę. Możliwe, że wcześniej znajdował się w tym samym miejscu inny dom, którego jednak elementy nie przetrwały do dnia dzisiejszego. Ze względu na problemy finansowe, w 1938 Jezajasz Kestenberg zaczął negocjować z władzami miasta o możliwości wynajęcia willi w celu założenia w niej schroniska turystycznego. Jednak ostatecznie została sprzedana na aukcji 19 czerwca 1939 Izbie rolniczej, która przeniosła do budynku swoją siedzibę z ulicy Piotrkowskiej 92

Adres: ul. prez. Gabriela Narutowicza 59

Została zbudowana w latach 1904–1905 dla łódzkiego przedsiębiorcy Leona Rappaporta. Projekt budynku przypisuje się architektom Dawidowi Landemu i Gustawowi Landau-Gutentegerowi, według których planów powstało kilka innych secesyjnych budowli w mieście. Dwupiętrowy, podpiwniczony budynek, wzniesiony z ciemnoczerwonej cegły, pokryto gładkim tynkiem z bogatymi jasnymi dekoracjami stiukowymi o motywach roślinnych, wzbogaconymi o ciemne boniowanie, oraz ciemnym tynkiem chropowatym, pokrywającym głównie klińce łuków okiennych. Charakterystycznym elementem willi jest kwadratowa klatka schodowa w kształcie wieży, pokryta spadzistym dachem. W jego wnętrzach do dziś zachowały się bogato zdobione sztukaterie.

Adres: ul. Rewolucji 1905 r. 44

Neorenesansowa willa z 1887 roku zaprojektowana przez Juliusza Junga dla Ludwika Meyera. Willa zaprojektowana została w tylu neorenesansowym. Budynek był w kształcie podkowy. Pierwotnie miał 2 okazałe ryzality, balkony, a także portyk z tarasem, pilastry pomiędzy oknami oraz kolumny z głowicami z liśćmi akantu. Wśród detali architektonicznych zachowały się boniowania na elewacji pierwszej kondygnacji. Willa „Trianon” stanowi jedną z sześciu willi wybudowanych w latach 80. XIX w. przez Ludwika Meyera przy ul. Moniuszki (dawn. Pasaż Meyera). Inwestor spodziewał się przeniesienia stolicy guberni z Piotrkowa Trybunalskiego do prężnie rozwijającej się Łodzi, w związku z czym wiązał nadzieję, że mieszkańcami jego willi staną się urzędnicy i dostojnicy. Nie doszło jednak do przeniesienia stolicy guberni, a inwestor pozostał ze znacznymi kredytami do spłacenia, w związku z czym desperacko poszukiwał najemców. Wśród nich znalazł się Bronisław Wilkoszewski, który zajmował mieszkanie oraz atelier, mieszczące się w oszklonej werandzie między skrzydłami rezydencji.

Adres: ul. Moniuszki 5

Willa letnia Ludwika Heinzla, wybudowana w 1896 r. Obiekt został zrealizowany w 1896 r. dla Ludwika Heinzla, dziedzica Arturówka i dóbr Łagiewnickich. Pełnił funkcję letniej rezydencji Heinzlów. Po II wojnie światowej w budynku był zlokalizowany akademik oraz placówka Ochotniczej Rezerwy Milicji Obywatelskiej (ORMO). W 1976 r. willę przejął Wojewódzki Ośrodek Sportu i Rekreacji, który w 1982 r. sprzedał ją prywatnemu inwestorowi, a ten następnie utworzył w niej Hotel „Daria”. Budynek pojawił się w zrealizowanym w 2001 r. filmie „Reich” Władysława Pasikowskiego. Budynek jest przedstawicielem architektury historyzującej – eklektycznej. Został wzniesiony na planie prostokąta, a w jego zachodnim narożniku znajduje się wieżyczka na planie kwadratu. Willa ma 2 kondygnacje oraz wysoki mansardowy, dwuspadowy dach, posiadający lukarny na obu połaciach. Na terenie posesji zlokalizowane są również zabytkowe stajnie, przynależące do willi.

Adres: ul. Studenckiej 2/4 na terenie Arturówka w Łodzi